راهنمای خرید روغن کمپرسور

خواص روغن کمپرسور

یک روغن برودتی خوب میبایست دارای خواص فیزیکی و شیمیایی مناسب و سازگار با سیستم باشد که برخی از این خواص عبارتند از :

خلوص روغن تبرید

روغن برودتی مناسب باید فاقد هرگونه رطوبت باشد و مواد خارجی باشد . برخی مواد خارجی مانند هیدروکربور در روغن باعث میشود قطعات کمپرسور در اثر رسوب این مواد در آنها خراب شود . یکی از نقاطی که این اتفاق در آن نقطه بسیار حادث میشود سوپاپهای کمپرسور است . همچنین وجود رطوبت در روغن باعث ایجاد یخ زدگی و گرفتگی در شیر انبساط و همچنین آسیب به قطعات کمپرسور و سوختن سیم پیچ در اثر رطوبت میشود.

 برای آزمایش وجود رطوبت در روغن میتوان از آزمایش دی الکتریک استفاده کرد روش کار به این شکل است که روغن را در یک ظرف تمیز و از جنس غیر رسانا (مثلا ظرف پلاستیک ) ریخته و دو الکترود را با فاصله مناسب در روغن قرار میدهند . بین این دو الکترود یک اختلاف ولتاژ بالا ایجاد میگردد (مثلا 25000 ولت ) اگر قوس الکتریکی ایجاد شد ، نشانه وجود رطوبت در روغن است . برای جلوگیری از ورود رطوبت به روغن آنها را ظروف در بسته نگهداری میکنند و در زمان شارژ روغن نیز میبایست تماس آن با هوا به حداقل برسد .

نقطه انجماد روغن کمپرسور

روغن کمپرسور مناسب سیستم برودتی میبایست دارای نقطه انجماد پایین باشد . معمولا درجه انجماد روغن میبایست پایین تر از دمای کارکرد سیستم باشد مثلا اگر دمای کارکرد سیستم مینیمم 20 – درجه سانتی گراد باشد روغن مناسب برای این سیستم حداقل میبایست دمای انجماد 30- درجه را داشته باشد .

غلظت روغن کمپرسور

روغن تبرید مناسب یک سیستم برودتی باید غلظت مناسبی داشته باشد و دارای حداقل موم باشد . معمولا در سیستمهای با دمای پایین تر از روغن با ویسکوزیته کمتر استفاده میکنند . همچنین روغن مناسب باید دارای خواص فیزیکی ثابت بوده و غلظت مناسب را در دماهای بالا و پایین سیستم حفظ کند .

در دماهای بالا رقیق شدن بیش از حد روغن مانع از روغن کاری مناسب بوده و در دماهای پایین افزایش غلظت علاوه بر اختلال در روغن کاری باعث ته نشین کردن مواد جامد محلول در روغن شده که در نتیجه آن میتواند گرفتگی و انسداد مسیرها در سیستم به وجود آید .

اگر روغن دارای پایداری حرارتی باشد میتواند ذرات کربن را از داخل سیستم پاک کند .

قابلیت اختلاط روغن

با توجه به اینکه روغن و گاز مبرد در تمام سیکل برودتی با هم درآمیخته و مخلوط هستند ، روغن مناسب برای یک سیستم برودتی باید قابلیت مخلوط شدن با مبرد و تفکیک مجدد را در دماهای کاری سیستم داشته باشد .

مقاومت روغن کمپرسور

فشار بخار روغن باید حتی الامکان پایین باشد و همچنین بهتر است روغن در مقابل کف کردن و اکسیداسیون مقاوم باشد .

انواع روغن تبرید

روغن های برودتی به دو دسته کلی تقسیم میشوند.

 روغن های معدنی و مصنوعی

روغن کپرسور معدنی MO  :

این نوع روغن بر پایه مشتقات نفتی بوده و از نفت خام استخراج میشود و از قدیم در سیستمهای برودتی مورد استفاده بوده و با تمامی گازهای CFC و HCFC مانند مبردهای R 12 ، R 22 ، و ... سازگار هستند .

 روغن های معدنی به دو دسته کلی روغنهای پایه نفتینی و روغنهای پایه پارافینی تقسیم بندی میشوند که با توجه به خواص خوب روغنهای پایه نفتینی در صنعت برودت کاربرد وسیعتری دارند .

روغن کمپرسور مصنوعی :

این روغن ها به طور مستقیم از ترکیبات نفت خام به دست نمی آید بلکه از ترکیب شیمیایی چندین ماده و تحت شرایط آزمایشگاهی ساخته میشود .

روغن های مصنوعی در چهار دسته بندی کلی جای میگیرند .

• روغن کمپرسور پلی استر  Poly ester یا به اختصار POE

این روغن ها در گازهای جدید و مبردهای HFC مانند R404 یا R407 استفاده میشود و به شدت جاذب رطوبت هستند .

• روغن کمپرسور پلی آلکالین گیلیکول Polyalkylene glycol یا به اختصار PAG

این نوع روغن بیشتر در کمپرسوهای خودرو استفاده میشود و با گازهایی مانند گاز R134 کاملا سازگار هستند و نسبت به سایر روغنهای مصنوعی توان دی الکتریک پایین تری دارند .

• روغن کمپرسور پلی آلفا الفین  Polyalphaolefin یا به اختصار PAO
• روغن کمپرسور آلکیل بنزن Dialkylated benzene یا به اختصار AB

این دسته از روغن ها از اولین روغنهای مصنوعی بوده که جایگزین روغنهای معدنی شدند و دارای قیمت نسبتا پایین تر نسبت با سایر روغنها بوده و دارای ثبات حرارتی خوب هستتند .

جدول زیر به اختصار روغن مناسب و سازگار با مبردهای مختلف را نشان میدهد .

 لزوم استفاده از روغن کمپرسور در صنعت تبرید

روغن عمل آب بندی بین سطوح متحرک کمپرسور نظیر سوپاپ ها و رینگها را انجام میدهد ، همچنین گاز بندی سوپاپ ها نیز توسط روغن انجام میشود و در صورتی که روغن مناسب در سیستم نباشد و یا فشار آن مناسب نباشد و یا روغن خواص خود را در دمای بالا از دست بدهد ضمن اینکه عمل گاز بندی به خوبی انجام نمیشود موجب افزایش اصطکاک بین سطوح متحرک و در نتیجه گرم شدن و دفرمه شدن قطعات متحرک میگردد .

یکی از وظایف روغن برودتی که کمتر مورد توجه قرار میگیرد و اغلب متخصیین صنعت برودت نسبت به آن اطلاعی ندارند خاصیت خنک کنندگی روغن و انتقال حرارت از قطعات گرم کمپرسور است . به طور معمول کمپرسور و سیم پیچ موتور با گاز برگشتی از اواپراتور خنک میشود اما ممکن است برخی نقاط کمپرسور به دلیل نداشتن تماس با گاز برگشتی به خوبی خنک نشود . در اینجا روغن در تماس با این سطوح ضمن انجام عملیات روانکاری باعث انتقال حرارت و خنک شدن موتور میشود . از جمله این قطعات میتوان به یاتاقانهای ثابت و متحرک کمپرسور اشاره کرد .

زمان تعویض روغن کمپرسور

یکی از باورهای اشتباه در خصوص روغن های برودتی این است که برخی سرویس کاران تصور میکنند که روغن کمپرسور نیاز به تعویض سالیانه و یا تعویض چند سال یکبار دارند . عکس این باور هم این است که روغن های برودتی نیاز به تعویض ندارند.

هر دو برداشت و تصور اشتباه و موجب آسیب به سیستم برودتی می گردد . یک روغن برودتی مناسب و استاندارد مانند تمامی روغن های مورد استفاده در صنعت دارای ساعت کارکرد بوده و این میزان ساعت در کاتالوگهای کارخانه سازنده درج میشود .

معمولا این ساعت کارکرد بسیار بالا و معادل طول عمر یک سیستم برودتی است اما مادام العمر و بی پایان نیست . تعویض روغن سالیانه و بی مورد موجب تحمیل هزینه بی مورد میگردد و عدم تعویض روغن در زمان مناسب موجب آسیب به سیتم برودتی می شود .

یکی از زمان هایی که تعویض روغن کمپرسور ضروی است در زمان سوختن سیم پیچ و اسیدی شدن مدار است . همچنین در صورت تعویض مبرد از نوع CFC و HCFC به نوع HFC نیز تعویض روغن از نوع معدنی به پلی استر ضروری است .

اگر با یک سیستم برودتی در حال کار مواجه هستیم و اطلاعی از آخرین زمان تعویض روغن کمپرسور آن نداریم میتوان مقداری از روغن را برای ارزیابی و آزمایش از سیستم خارج کرد و با بررسی آن نسبت به مساله تصمیم گیری نمود .

یک روغن خوب و مناسب باید رنگی یکنواخت شفاف و یا کمی تیره اما بدون وجود ذرات معلق در آن را داشته باشد . همچنین آزمایش دی الکتریک برای سنجش میزان رطوبت موجود در روغن که پیشتر اشاره شد میتواند مناسب باشد . در برخی مواقع در کمپرسورهای بسته و نیمه بسته به دلیل سوختن سیم پیچ موتور ، روغن اسیدی و آلوده میشود . در این موارد میتوان با محلولهای مناسب این کار و یا کاغذ لیتموس میزان اسیدیته روغن را بررسی نمود . در صورتی که روغن سیستم اسیدی باشد علاوه بر تخلیه کامل روغن میبایست نسبت به شستشوی سیستم اقدام نمود .

انتخاب روغن کمپرسور

برای اینکه برانیم چه روغنی در کمپرسور بریزیم ، ضمن اطلاع از گاز مبرد سیستم جهت انتخاب روغن سازگار با آن مراجعه به کاتالوگ سازنده کمپرسور ضروری است . میزان شارژ روغن سیستم باید کاملا منطبق بر پیشنهاد سازنده باشد . کم یا زیاد بودن روغن در یک کمپرسور مشکلاتی را به همراه خواهد داشت . در برخی مواقع در یک برند کمپرسور خاص و در دو مدل و تیپ تولیدی میزان شارژ روغن پیشنهاد شده و حتی نوع روغن پیشنهاد شده متفاوت است .

سازندگان روغن برای از علائم اختصاری و مشخص برای تفکیک روغن ها استفاده میکنند . مثلا برند سانیسو (Suniso) که یکی از برندهای معتبر در این عرصه میباشد برای تفکیک روغن های معدنی و مصنوعی از علامت اختصاری SL برای روغن های پلی استر و GS برای روغن های معدنی استفاده میکند. سری معدنی روغن های سانیسو با علامت اختصاری  GSبه دو دسته  3 GSو GS 4 تقسیم بندی میشود. روغنهای 3 GS دارای ویسکوزیته پایین تر بوده و بیشتر در دماهای پایین استفاده میشود و روغنهای 4GS با توجه به ویسکوزیته بالاتر برای کاربردهای تهویه مطبوع و چیلر ها مناسب تر است .

باید توجه داشت که برای انتخاب روغن مناسب حتما به کاتالوگ کارخانه سازنده کمپرسور مراجعه نمود و دمای کارکرد کمپرسور یک قاعده کلی برای انتخاب روغن نیست .

روغنهای پلی استر که با در این برند با علامت اختصاری SL شناخته میشوند نیز بر حسب ویسکوزیته آن درجه بندی میشود و هر چه عدد به کار رفته به همراه واژه SL بالاتر باشد نشانه دهنده بالاتر بودن ویسکوزیته ای روغن میباشد .

جدول زیر مشخصات روغنهای پلی استر برند سانیسو را نشان میدهد . معمولا برای چیلرهایی که از روغن صنعتی استفاده میکنند نوع SL100 استفاده میشود .

چه مقدار روغن در کمپرسور بریزیم

باید توجه داشت که میزان روغن پیشنهاد شده برای کمپرسور در کاتالوگ فقط برای خود کمپرسور و پر کردن کارتر کمپرسور است . حال آنکه میدانیم همیشه مقداری روغن به همراه مبرد از کمپرسور خارج میشود و در خطوط لوله باقی میماند .

 اگر سیستم از نوع کندانسور هوایی باشد و طول لوله کشی هم زیاد باشد این میزان روغن قابل توجه خواهد بود . پس در زمان شارژ باید دقت نمود که علاوه بر روغن مورد نیاز برای کمپرسور مقداری شارژ اضافه روغن برای خطوط لوله محاسبه و اضافه نمود .

تله روغن یا اویل تراپ

همانطور که عنوان شد در یک سیکل تبرید تراکمی روغن با ماده مبرد همواره در تماس و آمیخته به هم هستند  معمولا روغن با توجه به فشار ماده مبرد حرکت کرده و خود به خود به محفظه کارتر برمیگردد .

 در برخی مواقع که کمپرسور در سطح بالاتر از اواپراتور قرار دارد برگشت روغن با مشکل مواجه میگردد . این روغن در داخل لوله های اواپراتور و معمولا در قسمتهای پایین تر جمع شده و مانع انتقال حرارت مناسب در اواپراتور میشود .در این مواقع از تله روغن استفاده میشود .

 تله روغن میتواند در خط مکش و به شکل U شکل اجرا میشود . دراین نوع تله روغن با توجه فیزیکی روغن موجود در مبرد تاحدودی جدا شده و بخشی از مسیر U شکل را پرمیکند زمانی که بخشی از مسیر توسط روغن پر شد سطح مقطع عبورسیال تنگ تر میشود( بخشی از مسیر توسط روغن پر میشود و مسیر عبور باریک تر میشود) . در این حالت سرعت سیال افزایش میبابد و در نتیجه باعث حرکت روغن به همراه سیال به داخل کمپرسور میشود .

زمانی که کمپرسور در سطح پایین تر از کندانسور قرار میگیرد و طول مسیر لوله کشی عمودی زیاد است از نوع دیگری از تله روغن در خط دهش کمپرسور استفاده میشود . این نوع تله روغن باعث جلوگیری از برگشت  روغن به سر سیلندر کمپرسور در مواقع خاموشی کمپرسور میشود .

جداکننده روغن یا اویل سپراتور (oil separator)

هنگام خروج گاز مبرد از کمپرسور ، مقداری روغن نیز از کمپرسور خارج میشود . در برخی مواقع با توجه به نوع سیستم و الزامات آن ضروری است که در ابتدای مسیر روغن از مبرد جدا شود . در این مواقع از تله های روغن استفاده میشود .

محل نصب تله روغن

 تله روغن یک استوانه است که در خط دهش و پس از کمپرسور و قبل از کندانسور نصب میشود و با توجه به شکل ورود و خروج لوله ها به آن و کاهش سرعت سیال ، روغن از مبرد جدا میشود و در کف استوانه جمع میشود هنگامی که سطح روغن در تله روغن افزایش پیدا کرد شناور موجود در تله بالا آمده و مسیر روغن به کمپرسور را باز کرده و روغن توسط لوله ارتباطی باریکی به کمپرسور برمیگردد . سایز لوله ارتباطی باید حتما کم باشد تا از ورود مقدار زیاد روغن به کمپرسور به صورت یکباره جلوگیری شود . در غیر این صورت امکان ورود روغن به داخل سیلندرها و در نتیجه آسیب به قطعات کمپرسور وجود دارد .

جدا کننده روغن بهتر است در محیطی گرم نصب شود تا از تقطیر مبرد در زمان خاموشی طولانی مدت کمپرسور و برگشت آن به کمپرسور جلوگیری شود . برخی اوقات برای جلوگیری از این مساله نصب یک عدد شیر برقی در خط برگشت روغن به کمپرسور ضروری است .

چگونه روغن کمپرسور یا چیلر را تعویض کنیم ؟

زمانی که نیاز به تعویض روغن در یک کمپرسور یا چیلر وجود داشته باشد ابتدا باید روغن قدیمی از دستگاه خارج و سپس روغن جدید جایگزین شود . در زمانهایی که سیم پیچ کمپرسور سوخته و یا تصمیم داریم روغن معدنی را با پلی استر تعویض کنیم باید از تخلیه روغن قدیمی کاملا مطمعن شویم . در برخی مواقع ضروری است کل مدار شستشو داده شده تا روغن باقی مانده در مدار نیز خارج شود .

برای تخلیه روغن در کمپرسورهای کوچک و هرمتیک که شیر یا پیچ تخلیه روغن ندارند ، پس از تخلیه گاز و یا بستن شیرهای سرویس دو طرف کمپرسور ، ابتدا کمپرسور را از فشار خالی کرده و سپس با کج کردن کمپرسور روغن را از لوله مکش تخلیه میکنیم .

 در کمپرسورهای بزرگتر و نیمه بسته (Semi Hermetic) معمولا در قسمت پایین کارتر کمپرسور یک پیچ یا شیر برای تخلیه روغن وجود دارد . برای تخیه روغن در این کمپرسورها پس از خالی کردن کمپرسور از فشار ، با باز کردن این پیچ روغن کمپرسور را تخلیه میکنیم . برخی اوقات برای تخلیه کامل روغن با کمی فشار گاز نیتروژن ازت که از سمت شیر سرویس مکش وارد کمپرسور میشود ، میتوان باقی مانده روغن را از دستگاه خارج کرد .

پس از تخلیه روغن با توجه به پیشنهاد کارخانه سازنده کمپرسور ، روغن مناسب سیستم را به میزان درج شده در کاتالوگ به سیستم اضافه میکنیم .

برای شارژ روغن به کمپرسور اگر کمپرسور نو و در مدار بسته نشده باشد میتوان از طریق شیر خط مکش و یا یکی از پیچهایی که به کارتر ارتباط دارد روغن را به سیستم وارد کرد . زمانهایی که کمپرسور در مدار لوله کشی قرار گرفته میتوان برای شارژ روغن از یک پمپ وکیوم کمک گرفت .

روش کار به این شکل است که با استفاده از یک پمپ وکیوم از طریق شیر سرویس مکش و یا یکی از اتصالات مرتبط به بدنه کمپرسور ، محفظه کمپرسور را وکیوم کرده و فشار منفی ایجاد میکنیم . سپس با بستن یک شلنگ ارتباطی به یکی دیگر از پیچهای مرتبط با کارتر و قرار دادن آن در روغن ، با توجه به خلا ایجاد شده و فشار منفی درون سیستم روغن را به کمپرسور وارد میکنیم .

پس از شارژ روغن به میزان مناسب ابتدا لوله ارتباطی را خارج کرده و اتصال مربوط به آن را با درپوش مسدود میکنیم و مجددا محفظه کارتر را مدتی کوتاه وکیوم میکنیم تا هوای وارد شده به کمپرسور خارج شود . بهتر است محل اتصال شلنگ وکیوم در سطح بالاتر از محل شارژ روغن باشد تا از مکش روغن به درون پمپ وکیوم جلوگیری شود . در هر دو روش شارژ باید توجه نمود که ارتباط روغن با هوا به حداقل ممکن برسد .

مشاوره و فروش روغن کمپرسور در بامین تهویه

مشاورین شرکت بامین تهویه امکان ارائه مشاروه جهت انتخاب و خرید انواع روغن کمپرسور را به مشتریان محترم دارا میباشد.
فروشگاه اینترنتی بامین تهویه تمامی اطلاعات فنی و تصاویر روغن کمپرسور را با نازل ترین قیمت ها جهت مقایسه و خرید آسان، خارج از محدوده زمانی ومکانی و به آسان ترین روش ممکن را در اختیار مشتریان محترم قرار داده است.