دیگ شوفاژ

دیگ شوفاژ به دو نوع فولادی و چدنی میباشد، دیگ شوفاژ فولادی بصورت یک تکه و دیگ شوفاژ چدنی به صورت پره ای عرضه میشود.دیگ شوفاژ ،متناسب با کاربری و زیربنا و ارتفاع ساختمان انتخاب میشود.
انتخاب مشعل مناسب با توجه به مدل و ظرفیت دیگ بسیار حائز اهمیت است ومعمولا تا ۲۰ درصد بیشتر از ظرفیت دیگ در نظر گرفته میشود.

دیگ شوفاژ جهت تامین آبگرم مورد نیاز برای گرمایش وگردش در رادیاتور ها، فن کویل و تامین آبگرم مصرفی و ... در پروژه های مسکونی اداری تجاری و صنعتی به بکار می رود.

دیگ شوفاژ می تواند از نوع فولادی یا چدنی باشد.

ریشه کلمه شوفاژ در زبان فرانسوی است . کلمه شوفاژ از جمله کلمات مشترک فارسی و فرانسوی است مانند کلمه شومینه و شوفر و شانس و... .

دیگ شوفاژ یا همان دیگ موتور خانه باید دارای مشعل باشد تا سوخت گاز، گازوئیل یا مازوت ، توسط مشعل سوزانده شده و حرارت حاصله به آب داخل دیگ منتقل شود.

انواع دیگ شوفاژ

دیگ‌های شوفاژ بر اساس جنس، نوع سوخت و ساختار طراحی به چند دسته تقسیم می‌شوند:

بر اساس جنس:

1. دیگ چدنی: مقاوم در برابر خوردگی، مناسب برای سیستم‌های گرمایشی کم‌فشار.
2. دیگ فولادی: دارای مقاومت بالا در برابر فشار و حرارت، مناسب برای سیستم‌های بزرگ‌تر و صنعتی.

بر اساس نوع سوخت:

1. دیگ گازی: مصرف سوخت کم‌تر، عملکرد کارآمد و پاک‌تر نسبت به سایر سوخت‌ها.
2. دیگ گازوئیلی: مناسب برای مکان‌هایی که دسترسی به گاز شهری محدود است.
3. دیگ دوگانه‌سوز: قابلیت استفاده از گاز و گازوئیل برای انعطاف‌پذیری بیشتر در تأمین سوخت.

بر اساس ساختار:

1. دیگ آب گرم: مناسب برای تأمین آب گرم گرمایشی ساختمان‌ها.
2. دیگ بخار: مورد استفاده در صنایع برای تأمین بخار با فشار بالا.
3. دیگ آب داغ: مناسب برای مصارف صنعتی با دمای بالاتر از آب گرم.

دیگ فولادی چیست و چگونه کار میکند؟

دیگ موتورخانه فولادی قابلیت ارتقا و افزایش ظرفیت را ندارد وبصورت پک کامل در کارخانه تولید میشود. در داخل دیگ موتورخانه فولادی از کوره احتراق و لوله های آتش خوار استفاده شده است . در دیگ شوفاژ معمولا آتش در درون محفظه احتراق تشکیل شده و دود حاصل از احتراق که دارای دمای بالایی است به داخل لوله های آتش خوار هدایت می شود و به سمت دودکش می رود.اطراف محفظه احتراق و لوله های آتش را آب فراگرفته و انتقال حرارت صورت میگیرد.

انواع طراحی دیگ شوفاژ فولادی

طراحی دیگ شوفاژ فولادی میتواند به صورت کوره برگشتی – دو پاس و یا سه پاس باشد.

نوع سه پاس دیگ موتور خانه فولادی دارای بازدهی بیشتری است و وزن سنگین تری نسبت به نوع دو پاس و یا کوره برگشتی دارد و بواسطه راندمان بالا تر ،دارای دمای دودکش پایین تری است .

سوخت‌های قابل استفاده در دیگ موتورخانه فولادی

دیگ شوفاژ فولادی میتواند با سوخت گاز- گازوئیل – و مازوت عمل کند . الیته در برخی از دیگ های فولادی که جدیدأ تولید می شود امکان استفاده از سوخت های مایع نیست ، لذا در هنگام خرید دقت فرمائید.

تفاوت دیگ‌های استاندارد و غیر استاندارد

دیگ موتورخانه فولادی به دو صورت بدون استاندارد با استاندارد تولید می شود . دیگ های استاندارد معمولا گران تر از دیگ های بدون استاندارد هستند. دیگ های استاندارد و غیر استاندارد تولید شده ی بسیاری از کارخانه ها تفاوتی در متریال با یکدیگر ندارند اما به واسطه نیازبه حضور کارشناس  استاندارد و انجام تست های مورد نیاز ، این هزینه ها به مبلغ دیگ شوفاژ فولادی استاندارد اضافه می شود .

در خرید دیگ موتورخانه فولادی به امکان انتقال دیگ به محل نصب در موتورخانه توجه شود .

فشار کاری دیگ فولادی تولیدی معمولا بنا به سفارش بین ۶ تا ۲۵ بار است.البته دیگ های فولادی صنعتی تا ۱۰۰ بار هم امکان تحمل فشار دارند.

دیگ چدنی چیست و چگونه کار می کند؟

دیگ شوفاژ چدنی بصورت پره های چدنی می باشد که در محل موتور خانه به یکدیگر وصل می شوند .ضخامت پره های دیگ شوفاژ چدنی از ۴تا ۸ میلی متر است .دیگ موتورخانه چدنی قابلیت افزایش یا کاهش ظرفیت حرارتی را در حد محدود با اضافه یا کم کردن تعداد پره های وسط دارا می باشد .

اجزای تشکیل‌دهنده دیگ چدنی و نحوه عملکرد آن

دیگ چدنی از یک پره وسط ، یک پره عقب ، تعدادی پر وسط تشکیل شده است که پس از متصل شدن به یکدیگر ، کوره احتراق ، مسیر های عبور آب و مسیر های عبور دود را تشکیل می دهند.دیگ موتورخانه چدنی معمولا از نوع سه پاس است و دارای راندمان قابل قبول بواسطه دمای دودکش پایین هستند .

سوخت‌های قابل استفاده در دیگ چدنی شوفاژ

دیگ چدنی شوفاژ از سوخت مایع – گاز می تواند استفاده کند .

نقش مشعل در عملکرد دیگ چدنی شوفاژ

دیگ چدنی شوفاژ نیاز به مشعل برای تبدیل سوخت به حرارت دارد. مشعل در برخی مدل های دیگ شوفاژ چدنی بصورت سرخود روی دیگ از نوع آتمسفریک (در برخی برندهای خارجی)هستند و در اکثر مدل ها از مشعل های جداگانه باید استفاده شود.مشعل دیگ چدنی میتواند از نوع فن دار یا اتمسفریک مجزا باشد.

دیگ چدنی بدلیل قطعه قطعه بدون مشکل حمل و نقل را حل کرده و هر پره از این دیگ بین ۴۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم وزن دارد.فشار کاری دیگ های چدنی از ۴ تا ۱۰ بار است.

مزایا و معایب دیگ شوفاژ

مزایا:

1. تأمین یکنواخت گرمایش در محیط.
2. قابلیت استفاده از سوخت‌های متنوع.
3. عمر طولانی در صورت نگهداری مناسب.
4. امکان استفاده در ساختمان‌های مختلف با ظرفیت‌های متنوع.

معایب:

1. هزینه اولیه بالا.
2. نیاز به فضای مناسب برای نصب.
3. نیاز به سرویس و نگهداری دوره‌ای.

اجزای دیگ شوفاژ

بدنه دیگ: محفظه‌ای است که برای نگهداری آب و انتقال حرارت استفاده می‌شود و معمولاً از جنس فولاد یا چدن ساخته می‌شود.

مشعل: وظیفه تأمین انرژی حرارتی برای گرم کردن آب داخل دیگ را بر عهده دارد و معمولاً از سوخت‌هایی مانند گاز، گازوئیل یا مازوت استفاده می‌کند.

مبدل حرارتی: بخشی از دیگ که انتقال گرما بین مشعل و آب را انجام می‌دهد.

ترموستات و کنترل‌کننده‌ها: برای تنظیم دمای آب و کنترل عملکرد دیگ به کار می‌روند.

دودکش: مسیر خروج گازهای حاصل از احتراق را فراهم می‌کند.

پمپ سیرکولاسیون: برای گردش آب گرم در سیستم گرمایشی استفاده می‌شود.

شیرآلات و تجهیزات ایمنی: شامل شیرهای اطمینان، کنترل فشار و دما که برای حفظ ایمنی سیستم ضروری هستند.

دیگ جمع کن چیست؟

ابزاری که بوسیله آن قطعات دیگ چدنی را به یکدیگر متصل می کنند دیگ جمع کن می نامند.دیگ جمع کن در واقع یک میله بلند رزوه شده است که با قرار دادن درون پره های دیگ و بستن مهره های دو طرف ، قطعات دیگ را به یکدیگر با فشار مهره ها متصل می کند .

دیگ جمع کن به عنوان ابزار کار است و به همراه دستگاه دیگ شوفاژ چدنی تحویل نخواهد شد .

منبع انبساط دیگ شوفاژ

منبع انبساط یکی از اجزای مهم در سیستم‌های گرمایشی موتورخانه است که وظیفه کنترل فشار ناشی از افزایش حجم آب گرم شده در دیگ شوفاژ را بر عهده دارد. این منبع با جلوگیری از افزایش بیش از حد فشار، از آسیب رسیدن به دیگ و سایر تجهیزات سیستم گرمایشی جلوگیری می‌کند.

انواع منبع انبساط

منابع انبساط در دو نوع کلی وجود دارند:

منبع انبساط باز:

• در بالاترین نقطه سیستم گرمایشی نصب می‌شود.
• مستقیماً با هوای آزاد در ارتباط است.
• فشار سیستم را در حد معینی نگه می‌دارد.
• معمولاً در ساختمان‌های کم‌ارتفاع کاربرد دارد.

منبع انبساط بسته:

• در هر نقطه از سیستم قابل نصب است.
• از یک تیوپ لاستیکی یا گاز نیتروژن برای کنترل فشار استفاده می‌کند.
• از ورود هوا به سیستم جلوگیری کرده و راندمان دیگ را افزایش می‌دهد.
• مناسب برای ساختمان‌های مرتفع و سیستم‌های مداربسته است.

نقش و اهمیت منبع انبساط در دیگ شوفاژ

• جلوگیری از افزایش بیش از حد فشار آب در دیگ
• کاهش خطر نشتی و ترکیدگی لوله‌ها
• افزایش عمر مفید سیستم گرمایشی
• بهبود عملکرد کلی موتورخانه و جلوگیری از آسیب به تجهیزات

انتخاب مناسب بین منبع انبساط باز و بسته به عواملی همچون نوع سیستم گرمایشی، فشار کاری دیگ و ارتفاع ساختمان بستگی دارد.

تجهیزات کنترلی دیگ شوفاژ

تمامی دیگ های موتور خانه نیاز به تجهیزات کنترلی دارند. تجهیزات کنترلی شامل ترمومتر و مانومتر جهت نمایش فشار و دمای دیگ ، ترموستات مستغرق ، شیر اطمینان ، ترموستات مستغرق حد می باشد.

مشعل موتورخانه

مشعل شوفاژ موتورخانه باید به اندازه ی ۱۰ تا ۲۰ درصد نسبت به دیگ شوفاژظرفیت بالاتری داشته باشد ،چرا که راندمان حرارتی مشعل ها از ۸۰ تا ۹۰ درصد است و کوچکترین تغییر در تنظیم هوا و گاز و کم شدن فشار گاز ظرفیت مشعل را تحت تاثیر قرار می دهد.

مشعل دیگ شوفاژمیتواند با توجه به نوع دیگ از مدل های اتمسفریک یا دمنده دار باشد.

انتخاب دیگ شوفاژ

با توجه به موارد ذکر شده نوع فولادی یا چدنی دیگ شوفاژ مشخص می شود و برای تخمین ظرفیت دیگ آبگرم موتورخانه باید در مناطق معتدل متراژ را در عدد ۱۵۰ ضرب کرد تا ظرفیت حرارتی مورد نیاز برای تامین بار گرمایش و آبگرم مصرفی بر حسب کیلو کالری بر ساعت محاسبه شود .

سپس با توجه به ظرفیت مورد نظربه کاتالوگ های شرکت های سازنده مراجه کرده و مدل مورد نظر را انتخاب می کنیم.

در نظر داشته باشید که دیگ چدنی در مدل های زیر ۵ پره گزینه های مناسبی برای انتخاب نیستند .

نتیجه‌گیری

دیگ شوفاژ یکی از مهم‌ترین تجهیزات گرمایشی در سیستم‌های مرکزی است که با تأمین آب گرم یا بخار، نقش کلیدی در ایجاد آسایش حرارتی دارد. انتخاب نوع مناسب دیگ با توجه به نیاز ساختمان، نوع سوخت در دسترس و شرایط محیطی می‌تواند تأثیر بسزایی در بهره‌وری و کاهش هزینه‌های انرژی داشته باشد. با رعایت اصول نگهداری و سرویس‌های دوره‌ای، عمر مفید این دستگاه افزایش یافته و عملکرد بهینه آن تضمین خواهد شد.

بامین تهویه تخصصی ترین وب سایت کشور در زمینه تأسیسات