گاز ازن

گاز ازن یکی از گازهای موجود درهواست که از تجیه یک ملکول اکسژن به دو تم اکسژن و اتصال این اتمها به یک ملکول دیگر اکسيژن بوجود می‌ آید. قدرت بالای اکسید کنندگی گاز ازن قابلیت ها یمتفاوتی به آن داده. ازن در پولایه جوی زمین وجود دارد که در یکی حیاتی و واجب و در دیگری مضر و خطرناک است

ازون ( ozone) گاز طبیعی با  دو چهره کاملا متفاوت است  این گاز که از واکنش و شکست مولکول اکسیژن و اتصال یک اتم اکسیژن به مولکول 2 اتمی اکیسژن دیگر به وجود می آید. در دو لایه  تروپوسفر و استرتوسفرر  زمین مشاهده میشود

گاز ازن چیست ؟

ازن  در دو لایه زمین , کاربردی کاملا متفاوت دارد  در لایه  تروپوسفر خطرناک است و به عنوان یک آلاینده به شمار میرود  در صورتی که  در لایه استراتوسفر به عنوان یک گازحیاتی و سپر دفاعی در برابر پرتو های فرابنفش خورشید میباشد .

ازون استراتوسفری در برای ادامه حیات بسیار مهم و ضروری بوده و تمام کشورها و دولت ها برای ترمیم و حفظ این لایه به شدت تلاش می کنند  وقوانین سخت گیرانه ای اتخاذ کرده اند .

با توجه به حساسیت و آلاینده بودن اوزن تروپوسفری به بررسی این اوزون به برسی این ازون میپردازیم .

ازون ملکولی است تشکیل شده از3 اتم اکسیژن. این مولکول خاصیت اکسید کنندگی  بسیار قوی داشته  و از سوی دیگر بسیار ناپایدار می باشد  حداکثر عمر مفید آن 20 دقیقه می باشد .

خاصیت اکسید کنندگی قوی آن حتی در لایه تروپوسفر برای این گاز کاربردهای متفاوتی ایجاد کرده است . از سویی این گاز میتوان به ریه ،شش و دیگر اعضای بدن آسیب وارد کند از سوی دیگر با میتواند باکتری و موجودات ریز موجود در هوا را از بین ببرد.

گاز ازون مفید است یا مضر ؟

اما چگونه امکان داره یک گاز هم مفید باشد هم مضرر ؟

جواب این سوال دقیقا در غلظت و حجم تراکم ازن در هوا و یا آب میباشد  که خاصیت  آن را تغییر میدهند . به همین دلیل غلظت های متفاوت اوزن در هوا را بررسی کردیم تا با خواص آن در شرایط مختلف آشنا شوید .

1. اوزن با غلظت ppm 0.001 : کمترین میزانی که توسط تجهیزات و ابزار دقیق قابل اندازه گیری میباشد.

2. غلظت  0.003 ppm:  آستانه ادراک آزمایشگاهی  با 50 درصد  ضریب اطمینان

3. غلظت 0.003 تا 0.01 ppm: در این سطح غلظت از ازن توسط اکثر مردم  توسط بوی آن قابل تشخیص است.این سطح برای ساختمان های اداری و مسکونی که  مجهز به  تجهیزات تصفیه هوا استاندارد میباشد انداز گیری شده است . و در صورت نفوذ هوای  از خارج ممکن است این سطح افزایش پیدا کند .

4. غلظت 0.125 تا 0.001 ppm: مقدار غلظت ازون موجود  در جو زمین  که باعث  که بر اساس شرایط  جوی و محلی میتواند متفاوت باشد.

5. غلظت 0.02 تا 0.04 ppm: میانگین میزان کل اکسیدان در شهر های  بزرگ جهان  در سال 1964 که تقریبا 95 درصد کل این اکسیدان  اندازه گیری شده است  مربوط به اوزن میباشد.

 6. غلظت 0.4: حداکثر مجاز این توصیه شده  توسط  ASHRAE  در یک فضای بسته با سیستم تهویه مطبوع این میزان حداکثر میزان تولید ازون توسط دستگاه تصفیه هوا خانگی میباشد .

7. غلظت 0.064 ppm: میزان استاندارد برای اکسیدان های فتوشیمیایی توسط سازمان استاندارد کیفیت هوای آمریکا (حداکثر 1 ساعت در سال از این حد مجا ز تجاوز کرد ).

8. غلظت 0.1 ppm:حداکثر غلظت مجاز ازن در مناطق صنعتی که یک انسان حداکثر 8 ساعت در شش روز هفته  میتواند در معرض این هوا قرار بگیرد. این میزان برای بسیاری از کشور ها حداکثر سطح میزان ازن برای مناطق صنعتی و عمومی میباشد .کشور هایی مانند ژاپن ، فراانسه ،هلند آلمان ، و....

9. غلظت 0.15 تا 0.51 ppm: اوج غلظت اندازه گیری شده در شهر های آمریکایی

10. غلظت 0.2ppm: قرار گرفتن در این سطح از ازن  برای مدت طولانی برای سالامتی مضر است اما هیچ نشانه ای در انسان برای تشخیص به وجود نمیاورد .

11. غلظت 0.3 ppm: در این سطح از ازن برخی از گونه های گیاهان واکنش نشان داده و برگ آن ها شروع به رگه دار شدن  و روشن شدن میکند هچنیین در انسان باعث سوزش چشم ، بینی و گلو میشود.

12. غلظت 0.5 ppm: در این سطح در اکثر شهر ها و کشور ها  اعلام هشدار میشود. در این غلظت علایمی مانند  سردر د ، تهوع ، سرگیجه در بعضی از افراد دیده میشود.

 و در اثر قرار گرفتن به صورت طولانی  مدت در معرض این سطح ازن میتواند  باعٍث بروز بیماری های ریوی ، آسم و حساسیت  به عفونت ها شود .

13. غلظت 0.1 تا 2 ppm: سطح دوم اخطار در اکثر شهر ها و کشورهاکه در افرادداوطلب مورد آزمایش تنفس این هوا باعث سردرد ، درد در ناحیه قفسه سینه، خشکی دستگاه تنفسی خواهد شد. سطح اخطار سوم فوق خطرناک معمولا از غلظت ازن 1.5 به بالا اعلام میشود.

14. غلظت 1.4 تا 5.6 ppm: گیاهان که در حدود 70 دقیقه در معرض این سطح از ازن قرار گفتن به شدت علایم بروز دادند . و برگ ها بزرگ و بالغ ان ها آسیب شدید دیدند .

15.  غلظت 5 تا 25 ppm:  آزمایش بر روی خوکچه ها نشان میدهد قرار گرفتن در حدود سه ساعت درغلظت12ppm   میتواند مرگبار باشد .جوشکارهایی  که در معرض  غلظت 9 ppm و  دیگر آلاینده ها  قرار گرفتن  دچار مشکلات ریوی شدید و ورم ریه می شوند . علایم مشکلات ریه در 2 الی 3 هفتهاول کار بروز نکرده اما بعد از نه ماه آسیب های وارد شده به ریه توسط دستگاه ها ایکس ری کاملا  قابل مشاهده بودند .

16.  غلظت 25 به بالا این آزمایش بروی انسان انجام نشد امامیتوان گفت6 دقیقه تنفس هوا در این سطح ازن میتواند بسیار کشنده باشد.

منبع :

http://www.ozoneservices.com/articles/007.htm