قالب استاندارد طراحی استخر
قالب استاندارد طراحی استخر : در استخرهاي شنا لوازم و تجهيزات متنوعي مانند نرده و پله استخر، سكوهاي استارت، تخته يا برج هاي شيرجه، طناب هاي شناور و تجهيزات واترپلو و ساير وسايل مورد نياز وجود دارد كه نحوه چيدمان، شرايطساخت و شيوه استفاده از آنها در ايمني شناگران، كاربري وسايل و زيبايي استخر اهميت زيادي دارد.
به منظور تکمیل اطلاعات مشتریان عزیز، توضیحات جامع و تخصصی در ارتباط با قالب استاندارد طراحی استخر با عناوین زیر به تفصیل بیان شده است.
- گزارش طراحی پايه
- نقشه ها و مشخصات
- مقررات فنی و ساختمانی
- تجهيزات و لوازم دور استخر
- نشانه گذاری استخر
- نردبان ها و پلكان های استخر
- ملاحظات محيطی ويژه ورزش شنا
- گندزدايی و تصفيه آب استخر
- شماتيك تجهيزات تزريق گاز كلر به آب استخر با كنترل دستي
- گردش آب در استخر
- كنترل و اندازه گيری جريان
- گاز CO2
- اندازه گيری ميزان pH و كلر آزاد
- تهويه استخر
- سيستم تاسيسات برقی سالن های شنا
- ضوابط طراحی و اجرای تاسيسات برقي استخرهای شنا
- منطقه بندی استخرهای شنا
- انتخاب و نصب تجهيزات برقي
- وسايل كليدی و لوازم مربوط
- حفاظت در برابر برق گرفتگي
- بهره برداری از استخر
- طراحی ظرفيت شناگر
- الزامات ايمنی
- لوازم نجات
- الزامات تكميلی انواع استخر های شنا
- عمق استخرهای مسابقه
همچنین کاربران عزیز می توانند جهت مشاهده انواع محصولات استخر ، سونا ، جکوزی، و مقایسه قابلیت های هر مدل و کاربری هر یک از مدل ها به لینک زیر مراجعه نمایند.
استخرها از دیرباز تا به امروز جزء مهم ترین امکانات تفریحی و ورزشی در سراسر جهان بودهاند. طراحی صحیح یک استخر علاوه بر زیبایی، امکانات و راحتی برای کاربران، از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این مقاله، به بررسی قالب استانداردی که در طراحی استخرها باید رعایت شود، خواهیم پرداخت.
گزارش طراحی پايه
- مساحت استخر و ظرفيت آن
- دبي جريان آب، نرخ گردش و مشخصات فيلتراسيون
- پيش بيني ظرفيت شناگر استخر) حداكثر و متوسط تعداد مراجعين(
- PH منبع تامين آب، شرايط كمي و كيفي آن از نظر خواص فيزيكي و شيميايي نظير ميزان قليائيت يونهاي آهن و منگنز و كيفيت ميكروبيولوژيكي آب.
- تشريح جزئيات سيستم فيلتراسيون )تصفيه آب(، تجهيزات گردش آب و تجهيزات تزريق مواد شيميايي مورد نياز.
- همانند مقررات اعلام شده از طرف سازمان بهينه سازي مصرف انرژي در خصوص روشهاي كاهش مصرف انرژي.
- محاسبات هيدروليكي شامل: ميزان افت فشار در سيستم و تجهيزات گردش آب.
- منحني هاي عملكرد پمپ ها كه نشان مي دهد پمپ هاي طراحي شده براي گردش آب بطور مناسب
- آب را به گردش در مي آورند.
نقشه ها و مشخصات
الف- نقشه جانمايي عمومي
-1 نام، مدل، شماره سريال و ظرفيت تجهيزات پيشنهادي و نام و آدرس سازنده.
-2 مقياس نقشه، نقطه شمال و جهت غالب وزش باد و جهت تابش نور آفتاب.
-3 نام، آدرس، نشان يا مهر حرفه اي و امضاء مهندسين طراح مجموعه.
-4 يك پلات از نقشه همراه با جزئياتي نظير ت وپوگرافي و چيدمان و محل قرارگيري سازه هاي موجود وآنچه در طرح وجود دارد ، به انضمام اعلام محلي كه استخر در آن وجود دارد و يا قرار است در آن ساخته شود.
ب- نقشه های جزئيات
كليه نقشه هاي مربوط به جزئيات طرح در يك مقياس مناسب و با محتويات زير بايد آماده شود:
-1 جزئيات كامل مربوط به ابعاد، اندازه ها، ارتفاع و سطح مقطع هاي) برش هاي( مناسب سازه ها نظيراتصالات، نردبان ها، سكوهاي شيرجه، مجاري ورودي و خروجي آب، روشنايي و..... .
-2 دياگرام هاي شماتيك، نقشه و جزئيات كد ارتفاعي تاسيسات مربوط به آب و سيستم هاي گردش آب.
-3 ابعاد و اندازه ها و موقعيت دقيق لوله ها و اتصالات.
-4 طرح و گنجايش انبار فاضلاب، مجراهاي فاضلاب و ديگر تاسيسات مربوطه.
-5 طرح و شيب حاشيه استخر، نشان دهنده ابعاد و موقعيت شير هاي مخصوص شستشو، نشانگر هاي عمق،مجراهاي فاضلاب و مناطقي كه بايد روشن باشد.
گواهی تاييد ساخت
مسئول يا صاحب امتياز استخر بايد قبل از بهره برداري و استفاده عمومي از استخر گواهي تاييد ساخت رابه ارگان صادر كننده مجوز تسليم نمايد . اين گواهي بايد به امضاء مهند سين متخصص، رسيده باشد . گواهي بايد تاييد نمايد كه استخر شنا و كليه تجهيزات آن مطابق نقشه هاي تاييد شده، ساخته شده است.
كتابچه راهنما
هر استخر شنا بايد داراي يك كتابچه راهنما باشد . كتابچه راهنما بايد شامل كليه دستورالعمل هاي مربوط به نحوه انجام امور اجرايي استخر نظير : فيلتراسيون، گندزدايي، نگه داري مواد شيميايي، نگه داري سيلندرهاي گاز كلر، كار با فيلتر ها، پمپ ها و ديگر تجهيزات موجود و همچنين شامل كليه نقشه ها، تصاوير،نمودارها، دستورالعمل هاي كاري و چك ليست هاي لازم جهت نصب و راه اندازي و تعمير و نگه داري تجهيزات و بازرسی هاي ادواري باشد.
همچنين در كتابچه فوق بايد كليه الزامات مربوط به بكارگيري پرسنل، ناظران، منجيان غريق ، شرح وظايف، روش هاي امداد و نجات و ديگر امور مربوط به استخر درج شده باشد.
خطرات سلامت عمومی
هر يك از تخلفات و انحرافات ارايه شده در بند هاي زير به عنوان خطري براي سلامتي عمومي محسوب شده كه بنابر اين ارگان صادر كننده مجوز و يا موس سه معرفي شده از طرف آن بايد در اسرع وقت نسبت به بستن استخر و رفع تخلف اقدام نمايد.
تخلف در بكارگيري از منجيان غريق استخر مطابق آنچه در بند 20-2 آورده شده است. تخلف در اجراي حداقل الزامات مورد نياز براي گندزدايي و ضدعفوني نمودن بخش هاي مختلف استخرمطابق با آنچه در قسمت هاي مختلف اين استاندارد به آنها اشاره شده است.
- تخلف در عملكرد مداوم فيلتراسيون استخر و تجهيزات گندزدايي.
- استفاده از آبهاي آلوده و يا تاييد نشده براي تامين آب آشاميدني و استخر.
- عبور سيم هاي برق افقي با فاصله اي كمتر از 6 متر از لبه استخر.
- وجود مدارهاي الكتريكي محافظت نشده در ارتفاعي كمتر از 3 متر از لبه استخر.
- عدم وجود تمامي تجهيزات نجات غريق در محوطه استخر.
- شرايطي كه به دليل كدر بودن، كف استخر قابل رويت نباشد.
- عدم وجود علامت مناسب نشان دهنده عمق استخر و يا نصب اشتباه
- اتصال سيستم لوله كشي آب شرب و آب استخر و يا ميان سيستم فاضلاب و فيلتراسيون استخر.
- عدم تعبيه وسايل و شرايط لازم به منظور جلوگيري از دسترسي افراد به داخل استخر در ساعاتي كه استخر بسته و يا خارج از سرويس دهي است.
- استفاده از مواد شيميايي فاقد تاييديه و يا بكارگيري نادرست مواد شيميايي در آب استخر.
- شكستگي و يا عدم وجود شبكه فاضلاب در استخر.
- شلوغي بيش از ظرفيت استخر به گونه اي كه منجر به نظارت ضعيف و نادرست بر شناگران شود.
- وجود شيشه و يا اجسام نوك تيز و برنده در داخل و اطراف محوطه استخر.
- هرگونه موردي كه تهديد كننده سلامتي افراد باشد(به تشخيص مرجع ذيصلاح).
تاييديه نقشه ها
الف- هيچ ارگان، موسسه، شركت، مدرسه، فرد يا افراد و ياگروهها و .... نبايد بدون هماهنگي و تاييد نقشه هاتوسط ارگان صادر كننده مجوز ، اقدام به ساخت و بهره برداري از استخر نموده و يا ت غييراتي(حتي در جهت بهبود) انجام دهد . تمامي نقشه ها و طرح ها بايد توسط فردي كه داراي صلاحيت بوده و مجوز اين فعاليت رادارا مي باشد، انجام گيرد.
مقررات فنی و ساختمانی
كاسه استخر
طراحي كاسه استخر براساس سيستم سازه متناسب با شرايط زمين از نظر مكانيك خاك، تغييرات طبقات زمين، سفره آب هاي زيرزميني و با ملاحظه كليه عوامل موضعي و ذيربط و با تاييد مراجع ذيصلاح وآزمايشگاههاي معتبر و داراي صلاحيت انجام مي شود.
كف و بدنه استخر بايد مقاومت لازم را به عنوان پي با توجه به تغييرات فشار در داخل و خارج استخرتامين نمايد و مصالح به كار رفته نيز بايد متناسب با شرايط فوق انتخاب و اجرا شود. استخرهاي داخل زمين معمولاً با صفحات بتن مسلح درجا، بلوك هاي بتني مسلح و يا صفحات بتن پيش ساخته با سيمان تيپ 5 وعيار 350 ، براساس سيستم سازه اي صفحه اي طراحي مي شود، كه عايق كاري رطوبتي از سمت بيرون وروكش حفاظتي از سمت داخل كاسه استخر ضروري مي باشد.
پيش بيني درزهاي انبساط و درزهاي ساختمان از اهميت زيادي برخوردار است مگر در استخرهاي بتني كوچك و يكپارچه كه ضرورت به درز انبساط نخواهد داشت.
نازك كاری داخل استخر
سطوح داخلي كاسه استخر بايد با مصالح مقاوم، نسبتاً نرم و كاملاً صاف پوشيده شود، به گونه اي كه در اثرتماس با كلر و ساير يون هاي ضدعفوني كننده موجود درآب آسيب نبيند، به سهولت تميز شود و در تماس با بدن شناگران ايمني لازم فراهم باشد. از ديگر الزامات مهم نازك كاري داخل كاسه استخر اين است كه سطوح نازك كاري شده بايد بدون شكستگي و فرورفتگي بوده و از ايجاد گوشه و لبه هاي تيز اجتناب شود.به طور كلي مصالح پوششي داخل كاسه استخرها در گرو ههاي مختلف با قابليت هاي متفاوت موجودمي باشند كه برخي از اطلاعات آنها در پيوست الف آورده شده است.
رنگ آميزی
رنگ آميزی يكي از ناز ك كاری هاي مهم در استخرها است. انتخاب رنگ بندي مناسب و اجراي دقيق آن مطابق مشخصات فني خاص، نماي مطلوب و دلخواه را تامين خواهد كرد. بهترين رنگ مورد استفاده دراستخرها به ويژه در استخرهاي سرپوشيده رنگ سفيد است. در استخرهاي روباز رنگ سفيد به علت تابشآفتاب و انواع روغن هاي محافظ پوست و همچنين خالي ماندن احتمالي استخر (تر و خشك شدن سطح رنگ( ممكن است پس از مدت كوتاهي رنگ سفيد تبديل به رنگ كرم و يا سفيد چرك بشود. با توجه به اينكه آب زلال و تميز نيز ظاهراً داراي رنگ آبي است، رنگ آميزي استخر به رنگ آبي، شفافيت و جلاي بيشتري به آب و فضاي استخر خواهد بخشيد. از اين رو رنگ سفيد متمايل به آبي يا آبي كم رنگ به طوركلي براي كليه استخرها ترجيح داده مي شود و از رنگهاي تيره و ساير رن گها مانند سبز و زرد و قهوه ايبايد پرهيز كرد. مشخصات رنگ هاي مورد استفاده در استخر هاي شنا بايد بر طبق استاندارد ملي ايران به شماره 307 سال 1358 باشد.
سيستم های سرريز آب كاسه استخر
از اهداف مهم تعبيه سرريز آب استخر جمع آوري مداوم اجسام معلق و نيز كف هاي ايجاد شده بر سطح آب مي باشد. همچنين حذف و يا كاهش قابل ملاحظه موج يا تلاطم ايجاد شده بر روي سطح آب از ديگراهداف اصلي تعبيه سرريزهاي آب مي باشد كه در تمامي سرريزهايي كه در اطراف كاسه استخر، طراحي وساخته مي شود بايد نكات مذكور مد نظر قرار داده شود. از نكات مهم ديگر كه در طراحي و ساخت سرريزهاي پيرامون استخر بايد حتماً مورد توجه قرار گيرد، نوع طراحي سرريز مي باشد كه به هيچ وجه نبايد دست يا پاي شناگران در آن گيركند. در اين خصوص بايد الزامات استاندارد ملي ايران به شماره11202 سال 1388 رعايت گرد
در حال حاضر سيستم هاي سرريز استخر از نظر ساختار به صورت هاي زير طراحي و اجرا مي شود:
- Recessed Overflow - سرريز توكار
- Rim flow Construction - سرريزهاي هم سطح
- Surface Skimmers - سرريزهاي نقطه اي
سرريزهای توكار
سرريزهاي توكار به صورت درجا و معمولاً از بتن، دور تا دور كاسه استخر اجراميشود. در طراحي اين نوع سرريزها، براي راحتي و ايمني شناگران توصيه مي شود كه فاصله لبه استخر تاسطح آب به حداقل ممكن كاهش يابد، از اين رو، عرض و عمق كانال سرريز بايد به بيشترين اندازه ممكن افزايش يابد. اجراي چنين سرريزي نياز به نظارت و دقت بيشتر و مستلزم هزينه نسبتاً زيادي خواهد بود.
ايجاد سطح آب ساكن و بدون موج در استخرهاي مسابقه از اهميت بسياري برخوردار است. سرريز توكاربا آبروي گود و پهن نيز مو جگير مناسبي براي استخرها خواهد بود. در غير اين صورت آب سرريز بايد به مخزن تاخيري هدايت و مجدد به داخل سيستم پمپ شود. سرريزها بايد شيب مناسبي به سمت مجراي خروجي داشته باشند تا آب وارد شده به آن بدون توقف به سيستم تصفيه و گردش آب استخر منتقل گردد.
در استخرهايي كه در آنها سرريزهايي از نوع سرريز توكار نصب مي گردد، بايد علاوه بركانال انتقال سرريز آب استخر به سيستم تصفيه، يك كانال ديگر نيز در حاشيه و كنار لبه استخر با درپوش پلاستيكي مناسب ايجاد نمود تا آب هاي ناشي از خروج شناگران و يا شيرجه آنها و نيز آب حاصل ازشستشوي حاشيه استخر از طريق آن وارد سيستم تصفيه شده تا از ورود مجدد آب به داخل كاسه استخرجلوگيري گردد.
سرريزهای هم سطح يا حاشيه
سيستم سرريز هم سطح ابتدا در استخرهاي تفريحي و آموزشي مورداستفاده قرار مي گرفت در صورتي كه در حال حاضر با استفاده از سيستم هاي بارزسازي خط پايان اين نوع استخرها ضمن اينكه مناسب آموزش، تمرين و تفريح شناگران ميباشد، برگزاري مسابقات در آن نيز به نحوبسيار مطلوبي امكان پذير شده است سيستم سرريز هم سطح با كانال سرتاسري و پر ظرفيت، جذب موج و تلاطم آب استخر را به راحتي امكان پذير ميكند، كه از امتيازات مهم اين سيستم بايد به حساب آورد. سيستم سرريز هم سطح مناسب استخرهاي سرپوشيده مي باشد. از طرف ديگر توسط اين سيستم امكان جمع آوري آب هاي سطحي حاشيه استخر نيز به راحتي وجود داشته و از برگشت آن به كاسه استخر جلوگيري مي شود.
) سرريزهای نقط های( كف گير
سرريزهاي نقطه اي معمولاً در استخرهاي كوچك و ياخانگي به صورت مستقل كار گذاشته ميشود. اين نوع سرريزها ويژگي جذب موج ندارد و داراي ظرفيت محدود ميباشد. حداكثر كارآيي سرريزهاي نقطه اي براي گردش مناسب آب و پاكسازي آن در استخرهاي باحداكثر مساحت كاسه 150 متر مربع مي باشد كه در حد استخرهاي خانگي و كوچك به حساب مي آيد. بنابراين از اين سيستم نبايد به تنهايي براي استخرهاي عمومي و با مساحت كاسه بيشتر از 150 متر مربع استفاده شود.
تعداد كف گيرها
در استخرهايي كه از سر ريز هاي نقطه اي يا كف گيرها استفاده مي شود، به ا زاء هر 36 متر مربع يك كف گير مورد نياز است . گاهي اوقات ممكن است به تناسب نوع طراحي استخر و يا نحوه استفاده از آن به يك كف گير اضافي به منظور انجام مطلوب عمليات كف گيري نياز باشد . كف گيرها بايد در محلي قرار داده شود كه بطور موثري تمامي سطح آب را بدون تداخل و يا حداقل گردش، كف زدايي كند.
دبی جريان
كف گيرها بايد به گونه اي طراحي شوند كه با حداقل نرخ عبوري جريان 113 ليتر بر دقيقه كار كند .نرخ گردش آب استخر نيز متناسب با مجموع نرخ جريان هاي كف گيرها و همچنين متناسب با جريان آب عبوري از سيستم اصلي فاضلاب محاسبه و تعيين مي شود
همچنين بايد حداقل نرخ گردش آب را مطابق با بند2-10 تامين نمايد
كنترل
كف گيرها بايد داراي يك دريچه متحرك يكطرفه باشند كه به طور اتوماتيك كف گير را تنظيم نمايد وبه طور آزاد و مداوم اين كار را در حالت ها و شرايط مختلف و در يك محدوده 10 سانتي متري بالاتر ازسطح آب انجام دهد. تمامي آب كف گيري شده بايد قبل از اينكه با پمپ مكنده دستگاه برخورد نمايد ازدرون يك سبد و يا توري جابجا شونده و قابل شستشو عبور داده شود. هر دستگاه كف گيري بايد داراي يك سيستم كنترل جريان باشد. همچنين دستگاههاي كف گير بايد شامل يك وسيله براي جلوگيري ازگير افتادن هوا داخل لوله مكش باشد.
با افزايش تعداد سرريزها ظرفيت پاكسازي نيز افزايش مييابد ولي گردش ناهماهنگ آب، عدم جذب موج،هزينه مضاعف به علت تكرار واحدها و ناايمني سيستم دريچه هاي بازديد سرريزها در حاشيه استخر وهمچنين دوام كم قطعات آبرو از نقاط ضعف اين سيستم مي باشد.
حاشيه )محوطه ) استخر
مساحت حاشيه استخرهاي روباز بيشتر از استخرهاي سرپوشيده است. در استخرهاي روباز نسبت مساحت حاشيه به مساحت استخر از 3:1 تا 4:1 برحسب ميزان تراكم جمعيت شناگر تغيير مي كند. دراستخرهاي روباز حداقل عرض حاشيه 4 متر است كه در استخرهای سرپوشيده اين مقدار تا 50 درصد قابل كاهش است يعني 2 متر. حاشيه استخرهاي روباز بايد آفتاب گير و مشرف به آب باشد.
تخته شيرجه ها بايددر حاشيه استخر و در سمتي كه پشت به آفتاب قرار مي گيرد نصب شود و در پشت آنها بايد حداقل 2 و4متر فضا به ترتيب براي استخرهاي روباز و سرپوشيده در نظر گرفته شود. در جايي كه سرسره نصب شده است، عرض حاشيه از پشت سرسره بايد حداقل 2متر باشد.
در استخرهاي مسابقه (ملي يا بين المللي) به تناسب تجهيزات و ابعاد استخر ميزان حاشيه استخر بيشتر از مقادير فوق مي باشد، به طورمثال حداقل حاشيه پيشنهادي براي استخرهاي طراحی شده براي مسابقات بين المللي 4 تا 6 متر مي باشد.
مجراي تخليه آب حاشيه استخر بايد به گونه اي تعبيه شود كه هر مجرا يك مساحت2 37 mرا پوشش دهد و مجراها نبايد بيشتر از 8 متر از هم فاصله داشته باشند. مجراي خروج آب محوطه استخر با مجراي خروجي آب آشاميدني و يا سيستم گردش آب استخر نبايد به هم وصل باشند.
اگر در حاشيه استخر از سيستم سرريز روباز استفاده شود، نبايد بيش از5/1 متر از حاشيه استخر به سمت سيستم سرريز شيب داشته باشد. در محوطه استخر بايد يك شيلنگ آب وجود داشته باشد تا بوسيله آن بتوان در صورت نياز اطراف استخر را شست.
انتخاب مصالح و اجراي كف سازي حاشيه استخرها نياز به دقت و كنترل زياد دارد به گونه اي كه كليه مراحل اجرا، شامل آماده سازي خاك، زيرسازي، قشر مقاومتي و روسازي بايد مطابق مشخصات فني عمومي و خاص هر كدام از مصالح مورد نظر باشد.
حاشيه استخر نياز به شيب ملايم حدود 2 درصد به سمت خارج استخر دارد و پوشش نهايي آن بايد غير لغزنده و مناسب براي راه رفتن با پاي برهنه وحاشيه استخرها بايد قابل شستشو با محلول هاي ضدعفوني كننده مجاز به طور روزانه باشد.
روكش هاي جديد مانند پلي پروپيلن، وينيل و يا پوشش هايي از نوع لاستيك براي پوشش حاشيه استخرها به خصوص استخرهاي سرپوشيده علاوه بر تامين خصوصيت هاي مورد نياز از نظر آكوستيك، تنوع رنگ و مرمت داراي امتياز برتر است.
لبه استخر
لبه استخر بايد از مصالح بسيار محكم و با دوام به صورت پيوسته و بدون شكاف و يا گوشه هاي تيز ساخته شود. لبه استخرها بايد غير لغزنده و در استخرهاي روباز مقاوم دربرابر يخبندان باشد. سازه اصلي لبه استخرمعمولا از بتن درجا يا قطعات پيش ساخته بتني و يا گاهي مصالح سنگي است.
مصالح پوششي لبه هاي استخر ممكن است از جنس وينيل ، فیلتر شنی فايبركلاس، كاشي و يا سنگ پلاك باشد كه هر يك برحسب مشخصات خاص خود در شرايط محيطي و كاربردي مناسب قابل انتخاب مي باشد.
پیشنهاد مطالعه: تست کلر آب استخر
تجهيزات و لوازم دور استخر
در استخرهاي شنا لوازم و تجهيزات متنوعي مانند نرده و پله استخر، سكوهاي استارت، تخته يا برج هاي شيرجه، طناب هاي شناور و تجهيزات واترپلو و ساير وسايل مورد نياز وجود دارد كه نحوه چيدمان، شرايطساخت و شيوه استفاده از آنها در ايمني شناگران، كاربري وسايل و زيبايي استخر اهميت زيادي دارد.
طراحي مناسب و استقرار بجاي بر جهاي شيرجه چشم انداز جاذبي به مجموعه استخرها خواهد بخشيد
گرفته است. در طراحي برج هاي شيرجه توصيه مي شود از سيست مهاي اسكلت فلزی با بالابرهاي برقي طراحي و اجراي برج بايد با جزئيات دقيق وبا ظرافت كامل انجام شود تا با كمترين اشغال فضا امكان ديد و منظر بيشتري براي تماشاچيان و شيرجه روندگان فراهم گردد.
در استخرهاي شنا كليه لوازم و تجهيزات مانند نرده و پله استخر، سكوهاي استارت، طناب هاي شناور وتجهيزات واترپلو نياز به سيستم اتصال دارند. اتصال ممكن است ثابت و يا دائمي باشد، مانند پله هايی كه با بدنه استخر يكجا در نظر گرفته مي شود و يا به صورت موقت باشد، مانند اتصالات مربوط به طناب هاي شناور، تجهيزات واترپلو و غيره. توصيه مي شود براي تامين اتصال موقت پيش از بتن ريزي غلاف يا پايه فلزي ضد زنگ در محل مورد نظر كار گذاشته شود به گونه اي كه با بتن ريزي و انجام نازك كاري غلاف و يا پايه هم سطح و تراز اطراف خود قرار گيرد.
كليه حفره هاي اتصال بايد در صورت عدم استفاده با درپوش مناسب كاملاً بسته و آب بندي شود، به ويژه در استخرهاي روباز كه براي جلوگيري از يخبندان اين امر بايدكاملاً مورد توجه قرار گيرد
نشانه گذاری استخر
كليه نشانه هاي مورد نياز بر روي حاشيه، ديوار و كف استخرها بايد با ذكر جزئيات مربوط به شكل و اندازه و همچنين مشخصات مربوط به جنس و روش نصب آن بصورت نقشه در كتابچه راهنماي استخر ارائه شود.
اين نشانه ها معمولاً حاوي اطلاعات مربوط به اندازه عمق، تغيير شيب، توصيه هاي ايمني و همچنين علائم مربوط به ورزش هاي آبي مانند شيرجه، واترپلو، غواصي و غيره مي باشد كه بايد كليه آنها خوانا و قابل رويت وبادوام باشد. نشانه ها بايد هم سطح كف يا ديواره كار گذاشته شود. توصيه مي شود رنگ نشانه ها با توجه به:
- رنگ روشن استخرها سياه رنگ باشد.
- درها و پنجر ه ها در سالن هاي شنا
طراحي، اجرا و انتخاب مصالح درها و پنجره ها با توجه به شرايط ويژه محيطي سالن هاي شنا بايد مطابق باالزامات استاندارد ملي ايران به شماره 4578 انجام شود. بر اين اساس توجه به موارد ذيل الزامي است:
الف- دما: گرمايش فضاهاي داخلي و اختلاف دما بين فضاهاي داخل و خارج استخر باعث تنش هايي درساختمان، درها و پنجره ها مي شود كه بايد به هنگام ساخت پيش بيني تامين مقاومت لازم صورت گيرد.
ب- رطوبت: رطوبت بيش از اندازه فضاهاي داخلي به خصوص در سالن استخر و دو ش ها عامل بسيار مهمي در انتخاب مصالح و طرح و اجراي جزئيات مي باشد.
پ- آب: سالن های استخر و فضاهای جنبی مانند دوش ها و توال تها در زمره فضاهاي تر به حساب مي آيد واز اين رو كليه درها و پنجره ها بايد در برابر آب مقاوم باشد.
ت- مواد شيميايي: در سالن هاي شنا و فضاهاي جنبي آن به علت وجود مواد ضدعفونی كننده مانند تركيبات كلر و مشابه آن، بايد كليه درها و پنجره ها در برابر خورندگي ناشي از اين نوع مواد شيميايی مقاوم باشد.
ث- شرايط بهداشتی
- امكان شستشو با آب تحت فشار و نظافت درها و پنجر هها در فضاهای تر بايد به طور كامل فراهم باشد.
- جزئيات درها و پنجره ها و مقاطع آن بايد به گونه اي انتخاب و اجرا شود كه محل تجمع گرد و غبار وكثافت نباشد.
- روكش ها و رنگهاي مصرفي از نوع مرغوب، غير سمي و از نظر بهداشتي تائيد شده باشد، به گونه اي كه در اثر دما و رطوبت تركيبات آن تجزيه نشود.
ج- شرايط فنی و اجرايی:
- در فضاهاي تر و مرطوب بايد كليه رنگها و روك شهاي پيش بيني شده در برابر تغييرات درجه حرارت و رطوبت مقاوم بوده و قابل شستشو باشد.
- در مصالح چوبي، چسب هاي مورد استفاده بايد در برابر تغييرات درجه حرارت و رطوبت مقاوم باشد.
- سيستم لوله كاري بايد متصل به سازه درها و پنجره ها باشد.
- در فضاهاي تر و مرطوب بايد كليه درها داراي حفاظ مضاعف در زير در باشد.
- كليه يراق آلات و لوازم اتصال و لوله ها بايد از نوع ضد زنگ باشد.
- در فضاهاي مرطوب و بخار آلود توصيه مي شود براي جلوگيري از تعريق، شيشه هاي دوجداره به كاربرده شود و يك جريان هواي گرم و يا حداقل كوران هوا روي سطوح شيشه ها وجود داشته باشد.
چ- شرايط انتخاب مصالح:
- چوب: كليه مصالح چوبي مورد استفاده در پنجره ها و درها بايد در برابر تغييرات درجه حرارت ورطوبت مقاوم باشد و عمليات مقاوم سازي آن توسط مهندس طراح مورد تائيد قرار گرفته باشد.
مصالح چوبي مضافاً نياز به پوشش و روك شهاي مقاوم رطوبت دارد كه به صورت دوره اي بايد تكرارشود.
متناسب با شرايط ،PVC - فولاد: چهارچوب هاي فولادي بايد با محافظ هاي رنگي و يا مواد نايلوني و ياويژه محيط پوشش شود. نوع مصالح بايد تائيد شده و اجرا آن مطابق با مشخصات فني خاص انجامشود.كاربرد چهارچو بهاي فولادي در فضاهاي تر توصيه نمي شود مگر در صورتي كه ابتدا پروفيل هاگالوانيزه بشود و پس از رنگ آستري سه تا چهار لايه، رنگ رويه مطابق مشخصات فني خاص زده شود. كنترل و مراقبت مداوم براي كليه درها و پنجر ههاي فولادي ضروري است و تجديد رنگ آميزي به صورت دوره اي بايد انجام گيرد.
- فولاد ضدزنگ: فولاد ضدزنگ تائيد شده از مناسب ترين مصالح براي استخرها است. حداقل هزينه نگهداري و عمر طولاني اين مصالح را با وجود هزينه اوليه زياد قابل توجيه مي كند.
- آلومينيم: آلومينيم به صورت ساده و رنگي در زمره مصالح مناسب براي پنجر ههاي اين نوع فضاهااست. نقطه ضعف آلومينيم در تعريق سريع )به علت ضريب تبادل حرارت زياد( و كثيف شدن آن است كه با نظافت مرتب و رعايت شرايط محيطي قابل اغماض مي باشد.
- مواد پلاستيكي: اين مواد انواع مختلف دارد كه اكثراً از ماده كلرايد پلي وينيل ساخته شده است.
چهارچوب هاي ساخته شده از اين مواد ممكن است ساده و يا در ابعاد بزرگ به صورت مسلح باميلگردي فولادي در داخل آن باشد. اين مواد داراي مقاومت بسيار در شرايط سخت محيطي است.
سقف و ديوارهای سالن های شنا
سقف سالن هاي استخر مانند سالن هاي ورزشي به دو صورت، نمايان )بدون سقف كاذب( و با سقف كاذب مطابق استاندارد ملي ايران به شماره 4577 طراحي و اجرا مي شود.
الف- سقف هاي كاذب، با دارا بودن ويژگي هاي مطلوب زير:
- در نصب و استقرار تجهيزات و كانال هاي تاسيساتي.
- در محافظت و پوشش سازه بام.
- در حفاظت گرمايش سالن.
- در ايجاد نماي زيبا براي زير سقف.
- در جذب سر و صدا، نيازمند توجه ويژه است.
صرف نظر از هزينه نسبتاً زياد داراي نقاط ضعفي است كه بايد با دقت و رعايت كامل مقررات ويژه طراحي واجرا شود. در اين گونه سالن ها با وجود خطر تعريق، مسائل ثانوي كه ممكن است در زمان بهر ه برداري به وجود آيد بايد به طور مشخصي پيش بيني شود و راه هاي پيشگيري از آن در نظر گرفته شود. امكان بازرسي و كنترل مرتب داخل سقف كاذب، تهويه و تخليه مطلوب و امكان تنظيم درجه حرارت از عوامل اصلي مقابله با اين پديده است. به طور مثال، دميدن هواي خشك و گرم با فشار زياد به داخل سقف ازروش هاي بسيار مناسبي است كه مانع ورود بخار آب و در نتيجه مانع تعريق و شبنم مي شود.
جلوگيري از تعريق در محل سقف های كاذب
در اين روش پيش بيني ميزان تخليه هواي گرم و خشك از داخل سقف كاذب به سمت سالن بايد با توجه
به ملاحظات اقتصادي انجام شود به گونه اي كه با حداقل مصرف انرژي بيشترين بهره برداري انجام شود.
ب- سقف هاي نمايان: با توجه به شرايط ويژه و هزينه نسبتاً زياد اجراي سقف كاذب توصيه مي شود حتي الامكان سالن های استخر بدون سقف كاذب در نظر گرفته شود و سازه سقف به صورت نمايان طرح و اجراگردد. در اين سيستم امكان بازرسي و كنترل به راحتي با مشاهده مستقيم امكان پذير ميباشد و تعميرات ونگهداري نيز با هزينه كمتري انجام خواهد شد.
به طور كلي در كليه انواع سقف هاي استخر بايد موارد زير مورد توجه قرار گيرد:
- پيش بيني سد بخار در سمت گرم سقف
- ممانعت از ورود آب باران و رطوبت فضاي خارج و امكان تخليه بخار آب به بيرون
- تهويه داخل سقف
- دميدن هواي گرم و خشك و تحت فشار به سمت سقف و ممانعت از ورود هواي مرطوب به داخل آن
- رنگ آميزي زير سقف با توجه به انعكاس آن به داخل آب استخر بايد روشن و شفاف باشد.
- الزامات مربوط به استحكام، پايداري و نيز شرايط ايمني، بهداشت و اجراء ديوارهاي سالن هاي استخر شنا در استاندارد ملي ايران به شماره 4579 ارايه شده است كه بايد در طراحي مد نظر قرار گيرد.
طناب های شناور
هر خط نشان دهنده مسير شنا و يا جدا كننده فضاهاي مختلف در استخر از يك رشته طناب و تعدادي شناور تشكيل مي شود كه از يك انتها به انتهاي ديگر كشيده مي شود. طناب هاي نشانگر خط سير شنا بايددر تمام طول استخر امتداد يافته و به قلابهاي حامي تورفته در ديواره هاي پاياني استخر بسته شود. قطر ياابعاد اين شناورها بايد از 5 تا 15 سانتيمتر باشد. در بين هر دو خط نبايد بيش از يك رشته طناب وجود.
ساير الزامات طناب هاي شناور بايد مطابق با استاندارد ملي ايران به شماره11202-13885 باشد.
سكوهای شروع
سكوهاي شروع بايد محكم بوده و حالت فنري نداشته باشد. بلندي سكو از سطح آب بايد از 50 تا75 سانتيمتر باشد. سطح سكو بايد حداقل50× 50سانتيمترمربع بوده و با ماده غير لغزنده اي پوشيده شده باشد. سكو بايد چنان ساخته شده باشد كه شناگر بتواند در هنگام استارت رو به جلو، قسمت جلو يا كنار آن رابگيرد.
اگر در استخر سكوهاي استارت نصب شده باشد، عمق آب در فاصله 1 تا 5 متري ديواره انتهايي بایدحداقل20/1باشد.
پرچم های راهنما در برگشت شنای پشت
طناب هاي پرچم دار كه به عنوان راهنماي برگشت و پايان شناي پشت به كار ميرود بايد در عرض 2/5متر باشد. علائم مخصوصي نيز در فاصله 15 متري ديواره هاي انتهايي استخر نصب مي شود. اين علائم بايد در هر دو طرف استخر بوده و در صورت امكان بر روي طناب هر خط مسير شنا نصب شود.
نردبان ها و پلكان های استخر
براي تامين اتصالات موقت بايد پيش ازبتن ريزي، غلاف يا پايه فلزي ضدزنگ در محل مورد نظر كار گذاشته شود به گونه اي كه با بتن ريزي و انجامنازك كاري غلاف و يا پايه هم سطح و تراز اطراف خود قرار گيرد.
-1 محل نصب : در محل هاي عميق و كم عمق بايد حداقل يك پلكان يا نردبان قرار داده شود . در صورتي كه عرض استخر بيش از 10 متر باشد بايد در هر طرف استخر يك نردبان يا پلكان تعبيه شود.
-2 نردبان ها: نردبان ها بايد از جنس مواد زنگ نزن ساخته شود و تمامي پله هاي ن ردبان بايد زبر باشد به نحوي كه سر خوردن شناگر تا حد امكان كاهش يابد . تمامي نرده ها بايد به گونه اي طراحي شوند كه شناگربتواند با گرفتن دست، خود را از آب خارج نمايد . ارتفاع بين هر پله بايد برابر و بين 230 ميلي متر و 300ميلي متر باشد . پله نردبان ها بايد حدا قل داراي عرض 450 ميلي متر و حداك ثر عرض 600 ميلي متر و حداقل پاخور يا قطر 50 ميلي متر باشد . فاصله بين هر نرد بان از ديوار استخر بايد بين 0 تا 8 ميلي متر و يا بين 25تا 140 ميلي متر باشد.
-3 پله هاي خروج از آب : در استخرهايي كه خارج شدن شناگران توسط پله هايي كه در ديواره هاي استخربه صورت تورفتگي ايجاد شده است انجام مي شود، پله ها بايد به گونه اي طراحي شده باشند كه به وضوح وروشني قابل رويت باشند.گام هر پله بايد حداقل 125 ميلي متر و حداقل عرض پله 350 ميلي متر باشد.
-4 دستگيره : در حالتي كه نردبان يا پله تعبيه شده باشد هركدام از آنها بايد داراي يك دستگيره باشند كه اين دستگيره تا بيرون استخر امتداد يافته باشد . دستگيره ها بايد ارتفاعي بين 750 تا 950 ميلي متر داشته باشد.
-5 پلكان : در حالتي كه از پلكان استفاده شود، پلكان بايد در گوشه استخر و به صورت اريب قرار داده شود .
پلكان بايد داراي دستگيره بوده و پله هاي آن بايد زبر باشد . حداقل عمق محل قرار گيري پا ) پاخور( بايد25ميلي متر و حداكثر ارتفاع هر پله 250 ميلي متر باشد . عرض مورد قبول حداقل 940 ميلي متر است
الزامات تكميلي بايد مطابق با استاندارد ملي ايران به شماره 2-11202 سال 1388 رعايت گردد.
صفحه های برگشت
در استخرهايي كه لبه هاي كاسه استخر با حاشيه استخر همتراز است از صفحه هاي برگشت براي تشخيص ابتدا يا انتهاي استخر استف اده مي شود
كه الزامات آن بايد مطابق استاندارد ملي ايران به شماره 6-11202سال 1388 رعايت گردد.
چراغ های زير آب
وجود چراغ هاي زير آب منجر به ايجاد يك فضاي مطبوع تر در استخر شده و امكان نظارت منجيان غريق5/6 متري از سطح آب را افزايش مي دهد . اين چراغ ها بايد فقط در ديواره كاسه استخر و حداقل در فاصله تعبيه شوند.
فضاهای جا نبی مورد نياز
فضاهاي جنبي مورد نياز در كنار استخرهاي روباز يا سرپوشيده عبارتند از:
- فضاي سرويس ها، دوش ها و رختكن هاي جداگانه براي داوران، مربيان و ورزشكاران
- فضاهاي استراحت و تجديد قوا
- فضاي آفتابگيري در استخرهاي روباز
- اتاق هاي كمك هاي اوليه و استقرار امدادگران
- فضاي اداري و تجهيزات ارتباط جمعي
رختكن، دوش، سرويس های بهداشتی
كليات
مطابق آنچه در جدول يك ارايه شده است، هر مجموعه استخر شنا بايد داراي تعداد مناسبي اتاق تعويض و نگه داري لباس و نيز امكانات مناسب بهداشتي نظير: توالت، روشويي و دوش باشد.
همچنين متناسب با آن آينه، مايع شستشوي دست ، تن و سر ، كاغذ توالت و يا خشك كننده الكتريكي و سطل بايد در محيط اطراف استخر و با فاصله مناسب از آن نصب شود تا امكان رعايت بهداشت شناگران به راحتي فراهم آيد . استفاده ازصابون در روشويي ها ممنوع است. همچنين ظرف مناسبي براي نوار بهداشتي خانم ها بايد در محل سرويسهاي بهداشتي وجود داشته باشد.
ديوار و كف محل دوش گرفتن بايد كاملا تميز بوده و عاري از ترك و يا هرگونه حفره اي باشد .كف زمين سرويس هاي بهداشتي قبل از شروع به كار استخر بايد كاملا آبكشي شده و عاري از هرگونه مواد زايد واضافي باشد .
تمامي تجهيزات و ملحقات محل دوش گرفتن بايد در تمامي اوقات استفاده شناگران در شرايط كاملاً تميز و بهداشتي باشد . تمامي سرويس هاي بهداشتي و اتاق هاي تعويض لباس بايد داراي سيستم تهويه بوده و اين سيستم همواره به درستي كار كند.
شرايط دوش ها
دوشها بايد داراي آب گرم با حداقل درجه حرارت 32 درجه سلسيوس و حداكثر درجه حرارت 43 درجه سلسیوس باشد.. همچنين حداقل دبي آب خروجي سر دوشي ها بايد.
به منظور جلوگيري ازآسيب ديدگي مصرف كنندگان بايد از شيرهاي ترموستاتيك و يا شيرمخلوط هايي استفاده شود كه به روشني وضعيت آب سرد و گرم بر روي آنها مشخص گرديده است و همواره كاركرد صحيح و مناسب آنها بايدتحت كنترل باشد. آب دوش ها بايد از منابعي تامين شود كه حداقل غلظت مجاز كلر را داشته باشد پرده هاي محل دوش گرفتن بايد كاملا تميز بوده و صابون يا مايع شستشوي سر و تن در محل وجودداشته باشد .
حداقل تعداد 50درصد دوشها بايد داراي اتاقك بوده و حداقل ابعاد اتاقك ها يك متر مربع باشد. دو ش ها بايد در محلي قرار داشته باشند كه شناگران قبل از ورود به آب استخر، امكان استفاده ازآنهارا داشته باشند.
مكان رختكن
اتاق رختكن بايد در محلي قرار داشته باشد كه شناگر ان براي ورود به استخر در ابتدا از دا خل آن عبورنمايند. ترتيب قرارگيري ر ختكن بايد به گونه اي باشد كه در ابتدا رختكن، سپس سرويس بهداشتي )توالت وروشويي( و بعد از آن دوش ها و محل ضدعفوني كردن پاها قرار داشته باشد.
طراحی رختكن
رختكن بايد مجهز به اطاقك هاي تعويض لباس به ابعاد حداقل يك متر مربع باشد . تعداد اين اطاقك ها بايدمطابق با جدول يك باشد . كف اتاق رختكن بايد سطحي صاف و بدون شيب داشته باشد . همچنين بايد ازموادي ساخته شده باشد كه آب و رطوبت در آن نفوذ نكند، به راحتي پاك شود و با حداقل شيب0/6سانتي متري آب را به خروجي فاضلاب منتقل نمايد. استفاده از فرش يا موكت در محوطه دوش يا
سرويس بهداشتي كاملا ممنوع مي باشد . محل اتصال ديواره ها و كف بايد به صورت مقعر و صاف بوده و فاقدهرگونه ترك، حفره، يا شكاف باشد . همچنين بايد از مواد غير قابل نفوذ در برابر آب و رطوبت ساخته شده باشد.
پارتيشن ها يي )جداكننده هايي( كه بين اتاقك هاي رختكن قرار داده مي شود بايد حداقل 25 سانتي متر بالاتر از سطح زمين قرار بگيرد و يا بر روي يك سكوي سيماني يا آجري با پوششي مناسب نظير كاشي يا سراميك با ارتفاع حداقل 10 سانتي متر قرار داده شوند .
قفسه هاي نگه داري لباس ها نيز بايد بر روي يك سطح سيماني يا آجري كاملا محكم و غير قابل تحرك با حداقل ارتفاع 10 سانتي متر قرار گرفته باشند و به طور كاملا محكم به آن متصل گردند به نحوي كه قفسه ها بدون حركت و ثابت باشند . تمامي قفسه هاي لباس بايد داراي منافذي باشند كه هوا در داخل آنها گردش نمايد.
-1 از آنجايي كه گرماي آب موجب باز شدن منافذ پوست مي شود، لذا در صورتي كه ميزان كلر آب بيش از حد مجاز باشد، اثرات منفي كلر بر پوست راافزايش مي دهد. همچنين تركيب كلر با بخار آب مي تواند منجر به تشكيل مواد خطرناك براي سيستم تنفسي شود.
-2 اتاقك هايي كه در سه طرف داراي ديواره ثابت بوده و از يك طرف داراي پرده ضد آب مي باشد نيز مورد قبول است.
حوضچه ضد عفونی كردن پا
در محل ورود شناگران به استخر و نيز در محل خروج از سرويس هاي بهداشتي بايد حوضچه هاي ضدعفوني كننده پا قرار داده شده باشد . ناظران استخر نيز بايد به دقت كنترل نمايند كه كليه شناگران قبل از ورود به استخر پاهاي خود را به مدت حداقل 20 ثانيه درحوضچه مذكور قرار دهند . ميزان غلظت کلر10 ppmباشد
لباس و حوله
در استخرهاي شنا ترجيح داده مي شود كه از وسايل مشترك بويژه لباس هاي شناي مشترك استفاده نگردد ولي در صورتي كه در يك استخر حوله در اختيار شناگران قرار داده مي شود، پس از هر بار استفاده ،حوله ها بايد مطابق با الزامات و اصول بهداشتي مورد تاييد ارگان صادر كننده مجوز كاملا شستشو ،ضدعفوني و خشك شوند.
مفروش كردن
فرش كردن استخر و محوطه آن ممنوع مي باشد . مگر فرش هايي که داراي تاييديه اي باشد كه نشان دهد آن فرش الزامات و استانداردهاي لازم براي سلامتي افراد را دارا مي باشد . اين فرش ها نبايد جاذب آب بوده و خطر ليز خوردن شناگران بر روي آنها وجود داشته باشد.
محوطه تماشاگران
در مجموعه هايي كه در اطراف محوطه ا ستخر سكوي مخصوص تماشاگران ساخته شده است، محدوده تماشاگران بايد با يك مرز قابل تشخيص از محدوده شنا تفكيك گردد.
بوفه يا محل سرو غذا
بوفه يا محل سرو غذا و تنقلات بايد به طور كامل از محوطه استخر جدا بوده و داراي تاييديه هاي لازم ازارگان ذيربط باشد.
حصار كشی
تمامي استخرهاي شنا از جمله استخرهاي روباز و بويژه استخر خردسالان بايد داراي حصار، ديوار يا مانعي باشد كه از ورود افراد كم سن و سال به محوطه استخر بدون اجازه ناظر استخر جلوگيري نمايد . مانع ياحصار مربوطه حداقل بايد شرايط زير را دارا باشد:
-1 حداقل ارتفاع حصار يا مانع بايد 120 سانتي متر با رواداري 5 سانتي متر باشد.
-2 در جايي كه از نرده استفاده مي شود فاصله ميان نرده ها نبايد از 10 سانتي متر بيشتر شود.
-3 در جايي كه از حصار هاي نوع زنجيري يا مشبك استفاده مي شود، فاصله ميان فضاهاي خالي نبايد بيشتر از 5/3 سانتي متر شود
-4 حصارها بايد به گونه اي طراحي شده باشد كه محل گذاردن پا و بالا رفتن از آنها وجود نداشته باشد.
-5 حصارها بايد چنان طراحي و ساخته شده باشند كه قادر باشند در برابر يك نيروي 70 كيلو گرمي كه ازبيرون حصار به وسط و بالاي تيرك نگه دارنده حصار وارد شود مقاومت نمايد . حصار بايد از موادي ساخته شود كه قادر باشد در هر نقطه اي از ميان تيرك ها، فشار 50 پوند بر 12 اينچ را بدون پارگي تحمل نمايد.
-7 درب هاي ورودي حصار بايد به صورت خودكار بسته شده و قفل شود.
-8 دستگيره درب بايد در فاصله 1 متري از زمين قرار داشته باشد.
-9 در استخرهاي روباز يك ديوار ساختمان جانبي مي تواند به عنوان حصار به حساب آيد، با اين شرايط كه امكان دسترسي مستقيم از آن ديوار به استخر وجود نداشته باشد يعني داراي در ورودي نباشد.
-10 ورودي استخر در صورتي كه استخر فا قد ناظر يا منجي غريق است بايد قفل بوده و از دسترسي افرادغير مسئول جلوگيري شود.
جانمايی و ارتباط فضايی سالن ها
در يك مجموعه ورز شهاي آبي علاوه بر در نظر گرفتن ارتباطات و دسترس يهاي راحت و آسان فضاهاي مختلف با يكديگر، بايد توجه داشت كه راههاي ارتباطي به استخرهاي شنا، شيرجه و تمرين كودكان بايدحتما از حوضچه ضدعفوني عبور كند. همچنين ورودي تماشاچيان و شناگران بايد به طور جداگانه طراحی شود
ورودي شناگران به استخر شنا بايد در محلي قرار داشته باشد كه استخر داراي حداقل عمق مي باشد.
ورودي استخر نبايد در محلي قرار داده شود كه عمق استخر بيشتر از2مترباشد
جايگاه تماشاچيان
بهترين محل براي تماشاي مسابقات و نمايش های آبي استفاده از طرفين استخر ميباشد. در استخرهاي روباز محل قرارگيري تماشاچيان بايد داراي سايه بان بوده يا در جهت مناسبي نسبت به نور خورشيد ساخته شود.
ملاحظات محيطی ويژه ورزش شنا
نور
نورگيري استخرهاي سرپوشيده ممكن است به صورت هاي مختلفي نظير: طبيعي، مصنوعي و يا تركيبي از هر دو انجام شود. استفاده از روشنايي طبيعي در سال نهاي استخر داراي جذابيت خاصي خواهد بودمشروط بر آن كه از انعكاس مستقيم و خيره كنندگي آن جلوگيري شود. از اين رو براي مقابله با تابش مستقيم آفتاب به ناچار از وسايل ثانويه اي مانند انواع پرده ها، كركر ه ها و شيشه هاي تيره رنگ استفاده مي شود. براي استخرهاي سرپوشيده و يا استخرهاي روبازي كه شبها نيز مورد استفاده قرار مي گيرند وهمچنين درصورتي كه به هر دليل روشنايي طبيعي روز، نور كافي را براي استخر تامين ننمايد، بايد روشنايي مصنوعي تعبيه شود. سيستم روشنايي بايد به گونه اي طراحي و نصب شده باشد كه كف استخر بدون انعكاس نور قابل رويت باشد.
روش هاي ممانعت از انعكاس مستقيم نور آفتاب
نورگيري از سقف يكي از بهترين روش هاي استفاده از روشنايي روز مي باشد كه كمترين مزاحمت را براي شناگران و تماشاچيان ايجاد خواهد كرد، مشروط بر اين كه تابش آفتاب با زاويه حداكثر 50 درجه نسبت به سطح افق وارد محوطه سالن شنا شود
تابش آفتاب از سقف سالن با زاويه حداكثر 50 درجه
ياد آوري- به طور كلي در استخرهاي مسابقه اي و رسمي استفاده از نور طبيعي با تابش مستقيم ممنوع ميباشد.
در استخرهاي روباز با توجه به اين كه سمت شمال هميشه در معرض تابش نور آفتاب قرار ميگيرد وسمت غرب صب حها و طرف شرق بعدازظهرها آفتابگير است، زمان مسابقه شنا و طراحي جايگاه تماشاچيان بارعايت موارد بالا پيش بيني ميگردد. همچنين محل استقرار استخر بايد به گونه اي باشد كه از نور آفتاب بيشتري بهره مند گردد.
روشنايي مورد نياز مناطق مختلف استخر به شرح ذيل است:
-1 سطح آب: روشنايي بالاي سطح آب بايد حداقل 323 لوكس باشد. البته تحت شرايطي كه كف استخر
روشنايي معادل آنچه در بند 2 آمده است داشته باشد. در غير اين صورت حداقل روشنايي يك متر بالاي سطح آب بايد 600 لوكس باشد.
-3 محوطه استخر : حداقل روشنايي 600 لوكس بايد در محوطه استخرهاي شناي مخصوص مسابقه تامين شود.
-4 در صورت استفاده از نور مصنوعي براي روشنايي سالن هاي استخر شنا، شدت نور در بالاي سكوهاي استارت و انتهاي برگشت نبايد كمتر از 600 لوكس باشد . در سالن هاي مخصوص برگزاري مسابقات شيرجه نيز حداقل روشنايي در سطحي معادل يك متر بالاتر از سطح آب بايد برا بر 600 لوكس باشد . در مسابقات المپيك در تمامي محوطه استخر ميزان روشنايي 1500 لوكس بايد تعبيه شود.
روشنايی اضطراری
تمامي استخرهاي سرپوشيده و يا استخرهاي روبازي كه شنا كردن در شب نيز در آنها انجام مي شود و ياكليه استخرهايي كه نور طبيعي كافي برخوردار نيستند ، بايد به يك سيستم روشنايي اضطراري نيز مجهزباشند.
رطوبت
ميزان رطوبت در محوطه استخر بايد در محدوده 50 تا 60 درصدكنترل گردد.
سرعت جريان هوا
سرعت جريان هوا در محوطه و اطراف استخر بايد حداكثر يك متر بر ثانيه و در اطراف جايگاه تماشاچيان بايد حداكثر3 متر بر ثانيه باشد
اكوستيك
ميزان سر و صدا در سالن هاي شنا همواره مسئله ساز بوده است، اين ميزان در صورتي كه بيشتر از حداستاندارد باشد مي تواند از لذت شناگران بكاهد و باعث مزاحمت همسايگان) در استخرهاي روباز( گردد.
موضوع اخير را بايد در جانمايي محل سالن استخر و شكل ظاهري سالن مورد ملاحظه دقيق قرار داد.
فضاهای بزرگ با نازك كار يهاي سخت، صاف و بدون منفذ، سطوح شيش هاي و آب واقع در ترازهاي پائين،همه منعكس كننده هاي مناسبي براي صدا هستند و بنابراين پيش بيني فضاها يا سطوح جذب كننده ياكاهنده صدا در اين نوع مكان ها الزامي است.
مصالح جاذب صدا م يتواند در ديوار ههاي فوقاني و سقف سالن قرار گيرد. اين مواد بايد در برابر تخريب ناشي از مواد شيميايي و رطوبت مقاوم باشد. در خصوص طراحي واجراء سيستم هاي آكوستيك بايد مبحث 18 مقررات ملي ساختمان رعايت گردد.
-1 افزايش دماي محيط به بيش از 30 درجه سلسيوس موجب تبخير آب روي سطح پوست شده و در نتيجه آن پديده سردايش بدن شناگر اتفاق مي افتد.
گندزدايی و تصفيه آب استخر
آب استخرهاي شنا اگر چه به مصرف شرب نمي رسد، اما به لحاظ كيفيت بايد بسيار شبيه به استانداردآب آشاميدني باشد چرا كه در صورت آلوده بودن و تماس با بدن انسان و يا خورده شدن اتفاقي آن موجب انتقال بيماري به انسان مي شود و خصوصاً در مواردي كه آب داراي باقيمانده مواد گندزداي فعال مانند كلربه مقدار كافي نيست، باعث ايجاد بيماري مي شود.
علاوه بر باكتر يهاي نشانگر آلودگي مدفوعي )اشريشياكلي ( ميكرو ارگانيسم هاي بيماري زاي ديگر نيز درآب آلوده ديده ميشوند. اين ميكرو ارگانيس مها شامل: سودوموناس آئروژينوزا ، استرپتوكك هاي مدفوعي مايكوباكتريوم مارينوم مي باشد كه مورد اخير ايجاد عفونتهاي مختلف چشم، گوش و پوست )به خصوص در افراد آسيب پذير و بيماراني كه سيستم دفاعي بدنشان تضعيف شده است( مي كند، ژيارديالامليا ، آنتامباهيستوليتيكا و بالانتيديوم كلي معمولاً از طريق بلعيدن آب آلوده به كيست، به انسان انتقال مييابد.
وجودگونه هاي آكانتاموبا و نگلريا فلوري نيز در آب باعث ايجاد بيماري كشنده مننگوانسفاليت و عفونت ريوي مي شود. اوسيست كريپتوسپوريديوم نسبت به فرايند كلر زني مقاوم است و عدم كاركرد صحيح فيلتر هاي تصفيه باعث شيوع گاسترو آنتريت شديد(از طريق بلعيدن آب آلوده به اوسيست) مي شود.
گونه هاي مختلف شيستوزوماي بيماري زاي انساني نيز به صورت سركر از طريق پوست به انسان انتقال مي يابد مانند شيستوزوما هماتوبيوم عامل بيلارزيوس مثانه و شيستوزومابويس (عامل خارش پاي شناگران).در هر صورت عدم رعايت استانداردهاي بهداشتي مي تواند بيماري هاي بسياري نظير حصبه، شبه حصبه،اسهال، عفونت هاي گوش و حلق و بيني و يا حتي بيماريهاي مقاربتي را به شخص استفاده كننده از آب آلوده استخر منتقل نمايد.
با گندزدايي و زلال سازي دائمي و صحيح، مي توان آب استخر را در سطح بهداشتي قابل قبولي نگه داشت. در استاندارد ملي ايران به شماره 4575 برخي اطلاعات و الزامات مورد استفاده در گندزدايي و تصفيه آب هاي استخر شنا آورده شده است كه در جهت تكميل الزامات اين استاندارد و موارد مطرح شده در اين بخش مي تواند مورد استفاده قرار گيرد.
تهويه
اتاق نگه داري گاز كلر بايد داراي يك هواكش تهويه به انضمام كانال انتقال هوا از كف اتاق باشد كه هوارا به نقطه امني در خارج از محوطه تخليه نمايد . يك هواكش نيز بايد در نزديكي سقف تعبيه شود . هواكش تهويه بايد به ازاء هر يك دقيقه يكبار هواي اتاق را تعويض نمايد . همچنين بايد يك هواكش اضافي در محل نگه داري سيلندر هاي گاز كلر كار گذاشته شود.
يادآوري - كليد هواكش بايد در محلي خارج از محل نگه داري سيلندرهای گاز كلر نيز كارگذاشته شود تا در موقع بروزحادثه بتوان هواي محل نگه داري سيلندرها را بدون ورود به محوطه آن تخليه نمود.
شماتيك تجهيزات تزريق گاز كلر به آب استخر با كنترل دستی
درب اتاق نگه داری گاز كلر
درب اتاق نگه داري گاز كلر نبايد به سمت محوطه استخر شنا باز شود . درب بايد به طور مستقيم به سمت خارج از ساختمان استخر باز شود . درب اتاق بايد داراي يك شيشه نشكن جهت بازرسي اتاق وهمچنين داراي دستگاه اعلام خطر خودكار جهت تشخيص و اعلام نشت گاز كلر باشد و بايد قادر باشد به هواكش اضافي بند قبل دستور راه اندازي دهد.
سيلندرهای گاز كلر
تمامي سيلندرهاي گاز كلر بايد به طور محكم در جاي خود قرار داده شده باشند . سيلندرهايي كه در حال استفاده مي باشند بايد بر روي يك ترازو باشند كه با دقت حداقل 200 گرم قادر به نشان دادن وزن باشد .
محل قرار گيري سيلندر هاي گاز كلر بايد داراي شرايطي باشد كه سيلندر ها در معرض نور خورشيدقرارنگيرند. همچنين در نزديكي سيلندر ها نبايد لوله و يا مناطق داغ وجود داشته باشد. محل نگه داري سيلندرها بايد غير قابل دسترس توسط عموم افراد ، بويژه شناگران و افراد استفاده كننده از امكانات استخرباشد.
محل تزريق كلر
عمل مخلوط شدن كلر و آب استخر بايد در همان اتاق نگه داري گاز كلر انجام گيرد، مگر اينكه از روش تزريق كلر نوع خلائي استفاده شود.
برگشت جريان
دستگاه تزريق كلر بايد به روشي طراحي و ساخته شود كه به هيچ وجه امكان بازگشت آب يا رطوبت به داخل سيلندر گاز كلر وجود نداشته باشد.
شرايط تزريق
تزريق گاز كلر به هيچ وجه نبايد خارج از عملكرد نرمال دستگاه انجام شود.
دستگاه تنفس
يك دستگاه تنفس با الزامات و تاييديه هاي ارگان ذيصلاح بايد در محل وجود داشته باشد . دستگاه تنفس بايد در يك كابينت مجزا و خارج از اتاق نگه داري گاز كلر قرار داده شود.
شناسايی نشتی
يك ظرف آمونياك براي تشخيص نشتي بايد در محل نگه داری گاز كلر وجود داشته باشد.
علايم هشدار دهنده
علايم هشدار دهنده لازم در خصوص نحوه استفاده از تجهيزات و نكات ايمني بايد در محل نگه داري سيلندرهاي گاز كلر نصب گردد.
دستورالعمل ها
دستورالعمل هاي نحوه استفاده و نيز شيوه عملكرد در صورت بروز حادثه بايد در محل وجود داشته باشد.
هيپو كلريت
هنگامی كه از روش تزريق هيپوكلريت استفاده مي شود، الزامات ذيل بايد مد نظر قرار بگيرد:
-1 در اين روش، تزريق هيپوكلر يت بايد بدون وقفه و تحت هر شرايط فشاري سيستم گردش آب و بدون قطع پمپ مكشي گردش آب انجام گيرد.
-2 در صورتي كه از محلول هيپوكلريت سديم براي عمل ضدعفوني كردن استفاده گردد بايد از 2 تانكرذخيره محلول به نحوي كه هر كدام حداقل مقدار ذخيره يك روز را داشته باشند، استفاده شود . از آنجايي كه هيپوكلريت سديم به آساني تجزيه شده و اثرش را از دست مي دهد بايد در جاي تاريك و خنك نگه داري شود. تمامي ظروف نگه داري اين ماده شيميايي بايد به وضوح داراي برچسب نشان دهنده محتواي آنهاباشند.
-3 زماني كه از هيپوكلريت كلسيم جهت گندزدايي آب استخر استفاده مي شود، مراقبت هاي ويژه اي بايدجهت جابجايي و اختلاط مواد شيميايي بكارگرفته شود تا از احتمال بروز آتش و يا خطر انفجار اجتناب گردد. براي نگه داري مخازن هيپوكلريت كلسيم بايد از محلي استفاده شود كه كاملاً خشك و بالاتر از سطح زمين باشد. همواره بايد از مواد پاكيزه و خالص استفاده شود. ضمن اينكه در اختلاط ميان مواد شيميايي وآب بايد مواد شيميايي را داخل آب ريخت، از ريختن آب داخل مواد شيميايي بايد جداً خودداري نمود.
دستورالعمل هاي بكار گيري تجهيزات و مواد شيميايي كه توسط سازنده دستگاه ارايه مي شود بايد به طوردقيق رعايت گرديده و فقط توسط افراد آموزش ديده بكار گرفته شود.
ازن ( O3 )
استفاده از روش تزريق ازن تنها زماني مورد تاييد است كه به عنوان يك مكمل براي روشهاي ضدعفوني كردن با كلر يا بروم مورد استفاده قرار گيرد . زماني كه از اين روش نيز بهره گرفته شود بايد الزامات و قوانين زير رعايت گردد:
1-.ميزان غلظت ازن در آب استخر نبايد از0/12mg/l بيشتر شود. استفاده از اين روش و تزريق آن در آب نبايد منجر به اين مطلب شود كه ميزان گاز ازن در اتاق تجهيزات و محوطه استخر بيشتراز1/ mg/l گردد.در زمان نصب و راه اندازي دستگاه تزريق ازن و نيز به صورت روزانه بايد هواي موجوددر فاصله 15 سانتي متري از سطح آب استخر و نيز هواي موجود در اتاق عمليات توليد و تزريق ازن نمونه برداري و آزمايش شود تا از تطابق شرايط با الزامات مذكور اطمينان حاصل شود.
-2 در قسمت بالاي منطقه تخليه دستگاه ازن بايد سيستم خلاء قرار داده شود.
-3 برگشت آب به داخل دستگاه توليد ازن به هيچ وجه نبايد اتفاق بيافتد . به همين منظور بايد از تجهيزات لازم بهره گرفته شود.
-4 در محل تزريق گاز ازن بايد يك سيستم هشدار دهنده وجود داشته باشد كه در صورت نشت ازن، به صورت خودكار عمل نمايد.
برومين
زماني كه از برومين براي گندزدايي آب استخر استفاده مي شود بايد موارد زير رعايت گردد:
-1 برومين بايد به صورت مداوم به يك بستر تزريق گردد.
2- pH آب استخر بايد توسط كربنات كلسيم مابين 2/7تا 8 نگه داشته شود.
-3 غلظت يون برومين باقي مانده در آب در سراسر استخر بايدmg/l5/2 باشد.
-4 در صورتي كه در كنار استفاده از برومين از گاز ازن نيز براي گندزدايي استفاده شود ميزان غلظت يون برومين باقي مانده در آب بايد20-15mg/litrباشد
-5 اگر از BCDMH به عنوان منبع تامين برومين استفاده شود بايد ميزان dimethylhydantoin هم كنترل شود و ميزان آن از200mg/lافزايش نيابد.
هشدار- آماده سازي بروم فوق العاده خطرناك است و تقريباً به تمامي سطوح صدمه مي زند و به شدت پوست را مي سوزاند.
بخارات حاصل از شيشه درباز مي تواند به چشم ها و غشاء هاي مخاطي آسيب برساند. بنابر اين براي بهره برداري از تجهيزات و مواد ضمن رعايت كليه نكات ايمني بايد از افراد متخصص استفاده شود.
گردش آب در استخر
كليات
هدف از طراحي و ساخت سيستم گردش آب در استخر اين است كه آب آلوده به گونه اي پيوسته و موثربه ميزان مشخصي از استخر بيرون كشيده شده و به سمت مركز گندزدايي برده شده و سرانجام پس ازتصفيه بار ديگر به استخر برگردانده شود تا بدين ترتيب ميزان پيش بيني شده و مورد نياز گندزدايي و زلال بودن آب استخر بدست آيد. كارآيي سيستم گردش آب به گزينه ميزان گردش آب و ترتيب مناسب برداشت آب آلوده و بازگرداندن آب تصفيه شده به استخر بستگي دارد.
نرخ گردش آب
بديهي است كه ميزان گردش آب در يك استخر عنصري اساسي در تعيين ابعاد تجهيزات تصفيه آب(مانند لوله ها، پمپ ها، فيلتر ها و غيره) بوده و هزينه و ظرفيت دستگا هها را تحت تاثير قرار ميدهد. اين مطلب بايد از همان ابتداي طراحي استخر به كمك كارشناسان مربوطه مشخص گردد. اما مهمتر از آن اثري است كه بر ميزان گندزدايي و زلال شدن آب خواهد گذاشت.
محل اتصال دريچه هاي تخليه آب آلوده يا ورود آب گندزدايي شده در كاسه استخر داراي اهميت ويژه اي است زيرا در بخش كم عمق استخر، كه بيشتر مورد استفاده قرار مي گيرد، آلودگي در سطح و در عمق آب بيشتر است.
بنابراين اتصالات و مجاري بايد به گون هاي باشند كه تمركز آلودگيها را در اين بخش از استخركاهش دهد. روشي كه عمدتاً مورد استفاده قرار مي گيرد، ورود آب تازه (گندزدايي و تصفيه شده) در بخش كم عمق استخر و تخليه آب آلوده از طريق كانال سرريز سراسري و از طريق مجراي تخليه واقع در بخش عميق استخر است.
در استخرهاي سرپر، آب زلال از طريق مجاري مستقر در وسط و موازي ضلع طولي استخر وارد مي شوددر حالي كه تخليه آب آلوده از طريق مجرا و دريچه هاي واقع در بخش عميق و از طريق كانال سرريز صورت مي گيرد.
در نصب دريچه هاي ورودي يا خروجي آب بايد دقت كافي گردد تا امكان هر نوع دست كاري ياآسيب رساني عمدي را از شناگران سلب نمايد و ترتيب اتخاذ شده بايد بهترين سازش بين الزامات ايد ه آل وزلال بودن و گندزدايي آب را برقرار سازد.
سيستم گردش آب
سيستم گردش آب استخر شامل مجموعه اي از تاسيسات و تجهيزات ميگردد كه حدفاصل لوله كشي ورودي تا خروجي آب استخر را در بر مي گيرد. در اين فاصله موگير، پمپها، گرمكنها، فيلترها و تجهيزات تزريق مواد ضدعفوني كننده، تجهيزات آلوم زني، تجهيزات سختي گير آب، دستگاههاي مبدل حرارتي وتجهيزات فيلتراسيون نصب ميگردند. اين تجهيزات بايد به گون هاي انتخاب گردند كه افت فشار آب در مسيرگردش، حداقل باشد. در تعيين سرعت گردش يا تعداد دفعات تعويض آب استخر در شبانه روز، از قانون ترقيق متوالي استفاده مي شود.
موگير(صافي)
براي پمپ ها بايد يك موگير(صافي)پيش بيني شود كه كار آن گرفتن مو، پارچه و ساير مواد خارجي معلق در آب قبل از ورود به دهانه مكش پمپ است. البته فيلترها نيز قادر به گرفتن مو و پارچه از آب جرياني هستند ولي تميز كردن آنها از اين گونه مواد خارجي دشوارتر است. با تعبيه موگير قبل از پمپ مي توان رشته هاي بلند مو و پارچه را پيش از اينكه وارد پوسته پمپ شوند از آب جدا نمود. اين امر ازپيچيدن رشته هاي مو و پارچه به دور پروانه پمپ جلوگيري مي نمايد.
موگير تشكيل شده از يك غربال سبدي شكل قابل برداشت و نظافت كه به گون هاي نصب شده است كه آب از سمت داخل آن عبور م يكند. اين صافي يا غربال بايد غير قابل خوردگي بوده و قطر سورا خهاي آن از3/2 ميليمتر بيشتر نباشد. همچنين مجموع مساحت هاي اين سوراخ ها بايد حدود 10 برابر مساحت مقطع لوله ورودي باشد. با چنين مساحتي افت فشار كاهش يافته و طول مدت كاركرد موگير قبل از نياز به تميزكردن آن افزون ميگردد. بايد در طرفين موگير شيرهايي نصب شوند تا هنگام نظافت آن، مانع جريان يافتن آب به درون غربال گردند.
بايد موگير به گون هاي طراحي شده باشد كه بتوان غربال آن را سريعاً بيرون آورده و تميز نمود بدين معني كه پوسته موگير بايد با حداقل پيچ و مهره محكم شود و يا از نوع يوغي شكل باشند.
در سيستم هايي كه صافي بر روي بخش مكنده پمپ قرار داده شده است، نيازي به نصب صافي در مسيرتخليه آب نيست.
پمپ ها
پمپ گردش آب بايد داراي ظرفيت مناسبي متناسب با الزامات طراحي استخر و نيز داراي فيلترپس شويي باشد. مناسب ترين پمپ ها براي اين نوع كار مداوم، پمپ هاي سانتريفيوژي تك مرحله اي، دومكشي، با محفظه دو پارچه افقي و موتور محرك الكتريكي مي باشند.
جنس پمپ بايد برنزي بوده و روي پايه بتني نصب، تراز و محكم شوند. پيچ هاي داخل فونداسيون بايدهنگامي كه پمپ به وسيله فاصله پركن يا گوه در محل مستقر مي گردد، با دست بسته شوند و سپس به پايه دوغاب ريزي شود. بعد از سفت شدن دوغاب، پي چهاي فونداسيون محكم شده و تراز بودن پمپ مورد بررسي مجدد قرار مي گيرد. هرگونه ناترازي پمپ با قرار دادن فاصله پركن يا گوه در زيرپمپ يا موتور اصلاح مي شود.
چنانچه پمپ در محلي نصب شود كه لازم باشد سر و صداي ناشي از ارتعاش پمپ محدود گردد سراسرفونداسيون پمپ بايد روي بالشتك چوب پنب هاي قرار داده شود. اين فونداسيون بتني بايد با چنان ابعادي ساخته شود كه وزن آن حداقل دو برابر وزن پمپ باشد.
پمپ مي بايد تا حد ممكن نزديك استخر و زير خط سطح آب استخر نصب گردد . اين وضعيت اقتصادي ترين حالت نصب پمپ بوده و غوطه وري دائمي پره هاي پمپ را اطمينان مي دهد. پمپ مورد استفاده انتخاب گردد. يك گيج كه نشان Self priming در صورتي كه بالاي شيب هيدروليك نصب شود، بايد از نوع دهنده ميزان فشار و خلاء باشد بايد بر روي قسمتي كه عمل مكش را انجام دهد نصب گردد و همچنين يك گيج ديگر بايد بر روي قسمت ديگر پمپ كه آب تخليه مي شود قرار داده شود.
لوله ها
مواد
لوله ها و اتصالات سيستم گردش آب بايد از جنس مواد غير سمي، مقاوم در برابر خوردگي و قادر به كاركردن در شرايط فشار سيستم باشد. مواد قابل قبول براي سيستم گردش آب استخر عموماً پلاستيك،مس، فولاد ضدزنگ، آلومينيوم، چدن و ديگر مواد سازگار براي تامين آب مي باشد.
سرعت گردش آب
ابعاد لوله ها، اتصالات و شيرهاي تعبيه شده در سيستم گردش آب بايد به گونه اي طراحي و ساخته شده باشند كه سرعت گردش آب تحت شرايط مكش از 170 ليتر بر ثانيه و تحت جريان ثقلي از 85 ليتر بر ثانيه بيشتر نشود.
كدگذاری رنگی لوله ها
در جايي كه دو رنگ كنار هم از وضوح و قابليت تشخيص مطلوبي جهت تمايز بين آنها برخوردار نباشد،يك نوار 15 سانتي متري با قابليت تمايز رنگ بالا بايد بر روي لوله ها به طول حداقل 75 س انتي متر ترسيم و همچنين جهت حركت سيال درون لوله بايد بر روي آن نشان داده شود. «
نصب سيستم فاضلاب
تمامي تجهيزات و شبكه لوله كشي بايد به گونه اي طراحي و ساخته شود كه عمل دفع فا ضلاب بطوركامل از طريق مجراي فا ضلاب و شيرهاي تخليه يا روشهاي ديگر انجام شود . تمامي لوله ها بايد به طوركامل و مستمر توسط نگه دارنده هاي مناسب نگه داري شوند تا از هرگونه خم شدن و آويزان شدن لوله هاجلوگيري بعمل آيد . تمامي لوله هاي مكش ( مكنده آب ) بايد در يك جهت و كاملاً به سمت پمپ شيب داشته باشند.
لوله كشی
لوله هاي انشعابي از خر وجي هاي مكشي سيستم تخليه آب بايد بر اين مب نا طراحي و ساخته شو ند كه در مجموع قادر باش ند 100 درصد آب موجود در سيستم گردش آب استخر را در مدت زمان معين شده انتقال دهد . سرعت مكش در داخل لوله نبايد از 8/1متر بر ثانيه بيشتر شود . هر لوله مكشي اصلي به سمت پمپ بايد به شيري مجهز باشد كه امكان كنترل جريان تخليه كلي را فراهم نمايد . حداقل 30 درصد از كل آب گردشي بايد از طريق سيستم تخليه اصلي عبور نمايد.
كنترل و اندازه گيری جريان
اندازه گيری جريان
نرخ جريان آب در هر يك از مجاري ورودي آب بايد حداكثر 4 متر بر ثانيه باشد . براي اندازه گيري نرخ جريان آب، يك وسيله كه بطور دائم نرخ عبور جريان را اندازه گيري مي نمايد بايد در سيستم گردش آب وجود داشته باشد. همچنين نشانگر بايد داراي يك محدوده مناسب خواندن اع داد براي نرخ جريان هاي پيش بيني شده باشد و نيز بايد در محل مناسبي نصب شده باشد كه امكان قرائت اعداد و همچنين تغييرات مورد نياز را فراهم كند.
تنظيم جريان
يك ابزار خودكار براي تنظيم نرخ جريان آب بايد در مسير سيستم گردش آب قرار داده شود . در شرايطي كه از پمپ هاي چندتايي و يا فيلتر هاي چند تايي استفاده مي شود ، بايد هر واحد بطور جداگانه داراي ابزارخودكار تنظيم جريان باشد.
ورودی های آب
وظيفه ورودي ها، توزيع آب در استخر است به گونه اي كه كلر آزاد باقي مانده در سراسر آب استخر به اندازه كافي باشد . اين ورودي ها بايد روي چهار وجه استخر و با حداكثر فاصله 6 متر تعبيه گردند .
در تعيين محل اين ورودي ها بايد دقت نمود كه در گوشه هاي استخر مناطق مرده ايجاد نگردد . (منظور مناطقي هستند كه تحت پوشش آب ورودي قرار نمي گيرند). به همين منظور بايد ور ودي ها را در فاصله 5/1 متري ازگوشه هاي استخر و به گونه اي تعبيه نمود كه آب به طور مماس بر ديواره مجاور جريان يافته و يك گردش مارپيچي حاصل آيد تا تخليه آب ورودي با آب موجود سريع تر صورت گيرد . همچنين بايد يك ورودي آب درهر تورفتگي مربوط به پله ها (در استخر كودكان، معلولان و ...) قرار داده شود.
ورودي هاي تعبيه شده در ديواره هاي استخر بايد 80 سانتي متر پايين تر از موقعيت طراحي شده براي سطح آب استخر باشد ورودي هاي آب طراحي شده در كف استخر بايد با فواصل يكنواخت و با حداكثر6 متر و به نحوي كه فاصله رديفهاي ورودي آب از هر ديواره 5/4متر باشد قرار داده شوند . در هر استخري كه عرض آن بيشتر از 18 متر باشد ، بايد حتما ورودي آب از ك ف استخر نيز تعبيه شود .كليه ورودي هاي كف بايد با سطح كف استخر همتراز باشد . ورودي ها نبايد آنقدر شدت و تلاطم داشته باشد كه در كف يا ديو اره استخر براي شناگران ايجاد خطر نمايد.
شدت جريان از هر ورودي بايد براساس ميزان آب مورد نياز براي گردش در هر منطقه استخر تعيين گردد. به عنوان مثال چنانچه بخشي از استخر براي شيرجه مورد استفاده قرار مي گيرد و در همان زمان بخشي ديگري به تمرين شناگران مبتدي اختصاص دارد، به راحتي ميتوان دريافت كه تعداد شناگران دربخش تمرين مبتد يها بيشتر از بخش ديگر است و از اين رو آب در اين قسمت سريع تر آلوده مي شود و بايدزودتر تعويض گردد. اين مستلزم جريان يافتن مقدار بيشتري آب از ورود يهاي اين بخش از استخر است.
جهت حصول اطمينان از جريان مطلوب آب در هر بخش استخر، بايد روي هر ورودي شيرهايي نصب نمود.
براي اين كار مي توان از ورودي قابل تنظيم به جاي شير استفاده نمود. قطر لوله در سيستم لوله كشي استخرها را مي توان مطابق اطلاعات ارايه شده در پيوست ب محاسبه و اجرا نمود.
كنترل ميزان ورودی
به طور روزانه بايد آزمون هايي انجام گيرد تا ميزان آب ورودي ها مطابق با الگوي طراحي شده براي سيستم گردش آب استخر تنظيم گردد.
خروجی ها
حداقل دو سيستم اصلي تخليه آب با خروجي مكشي بايد در كف استخر و در عميق ترين نقاط و باحداقل فاصله 90 سانتي متر كارگذاشته شود تا امكان گردش مداوم و تخليه آب استخر ظرف مدت نسبتا كوتاه 4 تا 8 ساعت فراهم شود . در استخرهاي آبگرم چنانچه امكان رعايت حداقل فاصله 90 سانتي متروجود نداشته باشد بايد حداكثر فاصله ممكن در نظر گرفته شود.
درپوش يا توری
خروجي اصلي سيستم تخليه آب استخر بايد داراي يك درپوش يا توري ضدگرداب باشد. مساحت قسمتي كه آب از آن عبور مي كند بايد به اندازه كافي بزرگ باشد فضاهاي باز درپوش نبايد بيشتر از يا شبكه اي كه براي پوشش خروجي آب كف استخر استفاده مي شود نبايد بدون استفاده از ابزار ويژه قابل برداشته شدن باشد و ابعادش به اندازه اي باشد كه بدن شناگران نتواند همه آن را بپوشاند.
سرريز استخر
سرريزها بايد دور تا دور استخر تعبيه شده و شكل و اندازه آنها چنان باشد كه شناگران زماني كه از آنها به عنوان دستگيره استفاده م يكنند نتوانند پا يا بازوي خود را در آنها داخل كنند. سرريزها همچنين بايد بتوانداجرام شناور در آب استخر را كه به آن وارد ميشوند نگه داشته و از برگشت آنها به داخل استخر در اثر موج ناگهاني آب ورودي، جلوگيري نمايند. خروجي هاي سرريزها به فواصل3تا5/4متر در داخل سرريزها و دور تا دور محيط استخر تعبيه ميگردند. سرريزها بايد به سمت اين خروجيها شيب بندي شوند.
در تمامي استخرهاي شنا بايد تجهيزاتي وجود داشته باشد كه توسط آن تجهيزات بتوان مواد شيميايي مناسبي را براي تنظيم ميزان pH به آب ا ستخر اضافه نمود . روشهاي افزودن مواد شيميايي به آب بايد داراي دستورالعمل هاي مناسب و ايمن باشد .
اين دستورالعمل ها بايد نحوه افزودن مواد شيميايي به آب را به گونه اي تشريح نمايد كه شناگران را از بروز هرگونه خطر يا حادثه ناشي از تماس با مواد شيميايي غليظ محافظت نمايد.
همچنين اين دستورالعمل ها بايد روش صحيح و توزيع يكنواخت مواد شيميايي را از طريق آب استخربيان نمايد . صحت و ايمني توزيع مواد شيميايي در آب استخر بايد از طريق انجام آزمون هاي لازم بر روي آب قبل از ورود شناگران به تاييد برسد.
در اغلب موارد براي افزايش ميزان pH به آب استخر جوش شيرين يا بي كربنات سديم و براي كاهش ميزان pH به آب استخر اسيد مورياتيك HCl يا بي سولفات سديم اضافه مي كنند. اما روش هاي ديگر نيز همچون تزريق گاز C02 وجود دارد كه در ادامه به آن اشاره مي شود.
پیشنهاد مطالعه: کیفیت آب استخر
گاز CO2
كليات
در جايي كه از تزريق گاز CO2 براي كنترل ميزان pH استفاده مي شود بايد موارد زير رعايت گردد:
1-گاز CO2 بايد در همان نقطه اي از سيستم گر دش آب به آب اضافه شود كه معمولا در همان نقطه محلولهاي تنظيم كننده pHاضافه مي شوند . طول لوله هاي سيستم گردش آب بايد به اندازه كافي بلند باشد تا حداقل 5 ثانيه قبل از رسيدن آب به استخرCO2 با آب در تماس باشد.
2- سيلندر هاي CO2 بايد به خوبي نگه داري و محافظت شوند و به درستي به يك جاي مطمئن متصل شوند تا از تخريب و آسيب ديدن آنها جلوگيري شود. سيلندرها نبايد در دسترس عموم افراد باشند.
3- براي نصب و راه اندازي سيلندر هاي گاز CO2 بايد مطابق دستورالعمل سازنده عمل شود . كار بهره برداري از واحد گاز CO2 بايد توسط افراد متخصص كه از قبل معرفي شده اند، انجام شود.
4- سيلندر هاي گازCO2 بايد خارج از ساختمانهاي مسكوني نگه داري شوند . چنانچه به دلايل مختلف سيلندرها داخل ساختمان نگه داري مي شوند ، بايد اتاق نگه داري سيلندرها داراي سيستم تهويه مناسب باشد. همچنين بايد يك هواكش در نزديكي سقف نصب گردد .
يك سيستم تهويه مكانيكي با نرخ خروج وتعويض هواي يكبار در هر 3 دقيقه در محل نگه داري سيلندر هاي تعبيه شود . كانال مكش هوا بايد درنزديكي كف و تا حد امكان به دور از درب ورودي محل مكش هواي تازه قرار داده شود .
هواي خروجي بايد ازطريق يك لوله با حداقل قطر يك اينچ به محوطه خارج از ساختمان منتقل شود به گونه اي كه هواي خروجي به هيچ وجه مجددا به داخل هيچ يك از اتاق ها و سالن هاي ديگر وارد نشود.
قطع سيستم تزريق
يك وسيله خودكار جهت غير فعال كردن تزريق كننده مواد شيميايي در زماني كه سيستم گردش آب كارنمي كند بايد در نظر گرفته شده و در محل كارگذاشته شود.
تنظيم ميزان قليائيت
قليائيت در واقع ميزان مقاومت آب در برابر تغيير pHاست . در اغلب موارد ميزان قليائيت با ميزان pHاشتباه مي شود . قليائيت با اندازه گيري مقدار مواد قليائي موجود در آب نظير كربنات ها ، بي كربنات ها و هيدروكسيدها تعيين مي شوداما pH ميزان يون H+آب مي باشد . ميزان قليائيت آب اثرات متنوعي را بر محتواي شيميايي و فيزيكي آب خواهد داشت.
شاخص حد اشباع SI در استخرهاي شنا
شاخص حد اشباع در استخرهاي شنا معادل حاصل جمع ميزان pH و فاكتور درجه حرارت به انضمام فاكتور سختي آب و نيز فاكتور ميزان قليائي بودن آب، منهاي عدد ثابت1/12مي باشد. مطابق معادله زير:
SI = pH + TF+CF+AF – 12.1
بهترين شاخص حد اشباع عدد صفر با رواداري5/ است.
در شرايطي كه شاخص حد اشباع عدد مثبتي شود، بدين معني است كه آب استخر از تركيبCaCO3 اشباع شده است كه ممكن است منجر به رسوب يك لايه محافظ و يا يك پوسته مقاوم بر روي لوله ها شود،بويژه روي فيلترهاي فلزي، شيرهاي ورودي آب و نيز پمپ ها.
در حالتي كه شاخص حد اشباع عدد منفي شود، بدين معني است كه آب استخر فاقد تركيبCaCO3 بوده و در نتيجه ممكن است موجب خوردگي تاسيسات گردد.
مثال :
شرايطي را در نظر بگيريد كه در آن درجه حرارت 20 درجه سلسيوس، مجموع سختي
200 mg/litr، مجموع قليائيت20mg/lوph=7/8 درنتيجه:
⇒TF= 0/52 درجه حرارت 68 فارنهايت ⇒درجه حرارت 20 درجه سلسيوس
0/7× 200 = 140mg/ lit⇒CF =1/76 =سختي كلسيم
20⇒AF= 1/22⇒SI= 7/8 + 0/52 + 1/76 + 1/22 – 12/1 = (–) 0/8 قليائيت
درنتيجه آب استخر خورنده مي باشد.
يادآوري - شاخص حد اشباع بايد اندكي در جهت مثبت و در محدوده رواداري اشاره شده نگه داشته شود.
شرايط بهينه
شرايط بهينه عبارت است از:
7/2 :pH الی8/7
- دما 25: الي 29 درجه سلسيوس
- مجموع قليائيت 80: الي 120 ميلي گرم بر ليتر
- سختي كلسيم 180: الي 250 ميلي گرم بر ليتر
شاخص حداشباع مثبت ومنفی5
اندازه گيری ميزان pH و كلر آزاد
به منظور اندازه گيري ميزان مواد ضدعفوني كننده باقي مانده در آب و pH آب، بايد يك كيت سنجش در محل استخر وجود داشته باشد . براي انجام هر يك از آزمون هاي مذ كور بايد معرف شيميايي مناسبي بكارگرفته شود .
استانداردهاي رنگ مرتبط با نمونه هاي آزمون به منظور يك مقايسه دقيق و نتيجه گيري صحيح از نمونه هاي آزمون بايد تهيه شده و در محل استخر نگه داري شود . استانداردهاي رنگ تهيه شده بايد از نوعي انتخاب شده باشند كه به نسبت معقولي داراي پايداري بوده و به راحتي و در حد فاصل زماني كم، رنگ آ نها محو نشود . علاوه بر كيت آزمون ممكن است از ديگر ابزار هاي الكتريكي يا الكترونيكي براي تشخیصph استفاده شود.
1-كيت اندازه گيري كلر آزاد : يك كيت) DPD دي اتيل - فسفر - فنيلن دي آمين ) با حداقل محدوده هاي0/8 ،0/6 ،0/4 ، 0/2بايد براي اندازه گيري كلر آزاد در محل وجود داشته باشد . اگر از معرف هاي ديگر استفاده مي شود بايد حتما از مقياسهاي مناسب ديگري نيز بهره گرفته شود . استفاده از سايرروشها و تجهيزات به شرط پوشش دادن محدوده هاي فوق و تاييد مراجع ذيصلاح مجاز مي باشد.
0/ 8 2-كيت اندازه گيری pH: يك كيت اندازه گیری pH با مقياس هاي از8/6 تا2/ 8 با دقت اندازه گيری 2 واحد بايد تهيه گرديده و در محل استخر موجود باشد.
تهويه استخر
سيستم تهويه
در استخرها، سيستم مكانيكي تهويه، نه تنها بايد براي فضاي پيراموني كاسه استخر به دليل ميزان بالاي رطوبت و مواد شيميايي موجود پيش بيني گردد، بلكه براي ديگر فضاهاي وابسته به استخر از قبيل رخت كن ها، دوش ها، مكان هاي شست و شو، نظافت و ساير فضاهاي موجود نيز بايد درنظرگرفته شود.
ميزان تعويض هوای فضاي پيرامونی كاسه استخر و ديگر فضاهای استخر
تعويض هوا از يك سو براي جايگزيني اكسيژن جذب شده طي فرايند تنفس مي باشد و از ديگر سو جهت تخليه گاز كربنيك،گازهاي متصاعد شده از مواد شيميايي، بخار آب پخش شده، بوهاي بدن انسان و مواردمشابه ديگر به كار مي آيد. اگر ميزان گازكربنيك موجود در هوا به 5 تا 6 درصد حجم هوا برسد، براي انسان خطر آفرين خواهد بود. جهت حفظ ميزان 5/درصد گاز كربنيك در هواي محيط، براي هر انسان، مقدار2/2 تا 11 متر مكعب در ساعت
(برحسب نوع فعاليتش) هوا لازم است. وجود بوهاي بدن انسان خطرناك نمي باشد ولي نامطبوع است و افزون بر آن در تركيب با دما و رطوبت، ممكن است محيطي مساعد براي رشدميكروب به وجود آورد. همچنين وجود گازهاي منتشر شده در فضاي استخر نظير گاز كلر علاوه بر اثرات خورندگي زيادي كه بر تاسيسات خواهد داشت، سلامت شناگران را نيز تحت تاثير قرار مي دهد.
به طور كلي، موارد استفاده سيستم تهويه استخر را مي توان به شرح زير خلاصه نمود:
-1 جلوگيري از انتشار قابل ملاحظه بوهاي نامطبوع و گازهاي مضر
-2 جلوگيري از پديده تعريق يا كاهش اساسي آن
-3 برطرف كردن رطوبت
-4 تامين هواي تازه جهت تنفس حاضرين
محل نصب دريچه ورودي هواي تازه و دريچه هواي استخر در سقف نبايد نزديك يكديگر تعبيه شود زيرابه گونه اي نوعي جريان كوچك هوا بين اين دو دريچه ايجاد ميگردد. در رخت كن ها، دريچه را بايد درارتفاعي نزديك كف تعبيه نمود تا بدين ترتيب به بيرون راندن بوهاي نامطبوع متصاعد شده از جوراب ها وديگر پوشش هاي پاها كمك كند. تعبيه دريچه تخليه در چنين ارتفاعي، معمولا به بهبود جريان هوا كمك مي نمايد ولي محل دقيق آن بايد به گون هاي انتخاب شود كه دور از دسترسي خراب كاري هاي عمدي باشد وبه روند شست و شوي كف نيز خللي وارد نياورد.
عمل تهويه در استخرهاي شنا بايد به صورت 24 ساعته انجام شود، اما در طول مدت زماني كه از استخراستفاده نمي شود مي توان ميزان آن را كاهش داد.
سيستم تاسيسات برقی سالن های شنا
سيستم های برقی
به طور كلي سيستم هاي برقي استخرهاي شنا شامل موارد زير است:
- سيستم روشنايي مصنوعي با شدت نور كافي به نحوي كه يك محيط ايمن و مطبوع را تامين كند.
- سيستم برق رساني به تجهيزات موتوري مورد لزوم براي سيستم هاي گرمايش، سرمايش و تهويه كه به منظور حفظ شرايط محيط مورد استفاده قرار مي گيرد.
- سيستم هاي صوتي و مخابراتي (پخش صدا، اينتركام و غيره) سيستم اعلام و اطفاء حريق و تاسيسات مربوط به آن- سيستم هاي گردش و تصفيه آب و تجهيزات سرويس و نگهداري استخر
سيستم روشنايي
در طراحي و اجراي سيستم روشنايي استخرهاي شنا موارد زير بايد مورد توجه قرار گيرد:
-1 روشنايي و ديگر شبكه هاي الكتريكي تعبيه شده در استخر بايد توسط يك سيستم قطع كننده خودكارجريان محافظت شود. اين سيستم ممكن است در قسمت ورودي استخر تعبيه شود تا از سلامت شناگران محافظت نمايد.
-2 هرگونه خرابي يا اشكال در سيستم الكتريكي شامل چراغ هاي زير آب، لامپ هاي بالاي استخر و ديگرچراغها بايد به سرعت رفع نقص شده و تعمير شود.
-3 وسايل الكتريكي قابل حمل نظي ر سيستم هاي هشدار دهنده و يا سيستم هاي صوتي نبايد به هيچ وجه در دسترس شناگران باشد.
-4 پنجره ها، شيشه ها و لامپ هاي تعبيه شده در محيط استخر بايد به گونه اي طراحي و نصب شده باشدكه از ايجاد روشنايي زننده يا خيره كننده و يا انعكاس بيش از اندازه نور در سطح آ ب استخر اجتناب شود .
-5 چراغهاي تعبيه شده در زير آب بايد شرايطي را فراهم نمايند كه يك بيننده ( ناظر) ايستاده در كناراستخر قادر باشد قسمت هاي مختلف داخل استخر و كف آن را به وضوح مشاهده نمايد.
-6 در شرايطي كه چراغي در ديواره استخر تعبيه نشده است ( و يا تعداد آن كافي نيست ) و شنا در شب مجاز مي باشد(يا در استخرهاي سرپوشيده ) چراغهاي موجود در فضاي بيرون آب بايد قادر باشند تا شرايطي را فراهم نمايند كه يك بيننده ( ناظر) ايستاده در كنار استخر بتواند قسمت هاي مختلف داخل استخر و كف آن را به وضوح مشاهده نمايد
-7 يك اپراتور يا تكنسين كه دوره هاي لازم را در ارتباط با فنون سيستم هاي الكتريكي گذرانده است بايددر استخر حضور داشته باشد.
-8 چراغ هاي اضطراري مناسبي بايد در محل استخرهاي رو بازي كه مج وز كار در شب را دارا هستند و يااستخرهاي سر پوشيده تعبيه شده باشد . در خصوص استخرهاي كوچك و يا خصوصي كه در آنها نور طبيعي وجود ندارد نيز بايد حداقل يك چراغ اضطراري قابل حمل در اطراف استخر وجود داشته باشد، با اين قابليت كه امكان خروج افراد را از استخر فراهم نمايد.
-9 هيچگونه سيم برقي نبايد از ارتفاع كمتر از 6 متري لبه استخر عبور كرده باشد.
-10 نسبت فواصل نصب چرا غها به ارتفاع سقف استخر براي برخي چرا غها 22/1به1 مي باشد بنابراين در مواردي كه ارتفاع سقف استخر6 متر باشد، فواصل نصب برابر2/7 متر از مركز تا مركز چراغ ها خواهد بود به طور كلي، چرا غهاي مورد استفاده در سيستم روشنايي استخرهاي شناي رو باز در پيرامون استخرنصب مي شود. اين گونه چرا غها بايد داراي نور نامتقارن و مجهز به حباب هايي باشد كه براي انتشار نور درسطح آب طراحي شده باشد.
-12 منابع روشنايي بالا سري بايد به نحوي استقرار يابد كه موجب انعكاس خيرگي در سطح آب و اختلال در ديد نشود.
-13 پله ها، نردبان و مانند آن كه براي سكوها و دايو شيرجه به كار برده مي شود بايد داراي روشنايي كافي وايمن باشد.
-14 در طراحي چرا غهاي روشنايي استخرهاي شنا بايد ر اه هاي دسترسي براي سرويس، نگهداري و تعويض چراغ ها پيش بيني شود.
-15 شدت روشنايي براي مناطق رخت كن بايد 323 لوكس در نظر گرفته شود.
-16 تمامي اتاق هاي نگه داري تجهيزات و مواد شيميايي بايد داراي روشنايي مصنوعي با حداقل روشنايي323 لوكس باشند تا مواد و تجهيزات درون آنها به راحتي قابل رويت باشند.
-17 متوسط بار الكتريكي براي روشنايي محل استقرار دو شها در استخرهاي شنا بايد برابر با 1 تا 4/1 وات در هر فوت مربع (11 تا 15 وات در هر متر مربع) در نظر گرفته شود.
ضوابط طراحی و اجرای تاسيسات برقي استخرهای شنا
به طور كلي ضوابط طراحي و اجراي تاسيسات برقي استخرهاي شنا بايد براساس استاندارد كميسيون بين المللي الكتروتكنيك (IEC) به شماره 702 -7-60364سال 1997 انجام شود كه برخي از نكات مهم آن در ادامه آورده شده. ساير الزامات بايد مطابق اطلاعات ارايه شده در استاندارد فوق الذكر باشد.
منطقه بندی استخرهای شنا
استخرهاي شنا از نظر تاسيسات برقي به سه منطقه صفر، يك و دو، مطابق شكل 23 به شرح زير تقسيم شده است:
- منطقه صفر:
منطقه صفر شامل كاسه استخر است.
- منطقه يك :
منطقه حجمي است كه سطح جانبي آن يك صفحه عمودي است در فاصله دو متر از لبه با ديواره كاسه استخر و سطح زيرين آن عبارت از كف يا سطحي است كه به وسيله افراد اشغال مي شود، و سطح رويي در1 ارتفاع 5/2متر از كف مزبور قرار دارد. فضاي اطراف سكو يا تخته شيرجه و امثال آن به طول5/1 متر و ارتفاع 5/2متراز كف هر يك نيز جزء منطقه يك محسوب مي شود
- منطقه دو:
منطقه حجمي است كه سطح آن از يك سو به سطح جانبي خارجي منطقه يك و از سوي ديگر با فاصله 5/1متر به سطحي موازي با سطح اول محدود مي شود، سطح زيرين به كف با سطحي كه به وسيله افراد2 اشغال مي شود و سطح زيرين5/2 متر بالاتر از كف مي باشد.
انتخاب و نصب تجهيزات برقی
درجه حفاظت لوازم و تجهيزات برقي
كليه تجهيزات برقي مورد مصرف در مناطق سه گانه استخرهاي شنا بايد حداقل داراي درجه حفاظت تعيين شده زير باشد:
منطقه صفر(( 0 IPX8(حفاظت در برابر فرو رفتن نامحدود در آب (
منطقه يك (1) IPX4حفاظت در برابر پاشيده شدن آب
منطقه دو (2) IPX2براي داخل محوطه استخر(حفاظت در برابرقطرات آب با انحراف 15 درجه)
) IPX4براي داخل محوطه استخر)حفاظت در برابرپاشيده شدن آب
سيستم سيم كشي
الف- سيستم سيم كشي روكار و همچنين سيستم سيم كشي توكار كه عمق نصب آن در ديوار از سانتيمتر متجاوز نباشد . در اين سيستم ممكن است از كاب لهاي تك رشته در لوله هاي غير فلزي و يا از كابل هاي چندرشته با پوشش عايق استفاده شود.
ب- در مناطق صفر و يك، سيستم سيم كشي بايد براي تغذيه لوازم و وسايل برقي واقع در همان مناطق محدود شود.
پ- در مناطق حجمي صفر و يك، استفاده از جعبه تقسيم انشعاب برق مجاز نخواهد بود.
وسايل كليدی و لوازم مربوط
الف- در مناطق صفر و يك نصب هيچ يك از وسايل كليدي و لوازم مربوط به آن مجاز نخواهد بود.
ب- در منطقه دو نصب پريزهاي زير مجاز است:
- پريزهاي مجهز به ترانسفورمرهاي ايزوله
- پريزهاي ايمني با ولتاژ بسيار پايين(SELV )
- پريزهاي مجهز به وسايل حفاظتي جريان باقيمانده 2با جريان باقيمانده كمتر از 30 ميلي آمپر.
ساير لوازم و تجهيزات برقی
الف- لوازم و تجهيزات برقي مورد مصرف در منطقه صفر از قبيل چرا غهاي مخصوص نصب در زير آب،پمپ های تخليه يا گردش آب و مانند آن بايد حداكثر داراي ولتاژ اسمي 12 ولت باشد.
ب- لوازم و تجهيزات برقي مورد مصرف در منطقه يك بايد با ولتاژ بسيار كم كار كند و يا در صورتي كه از نوع نصب ثابت باشد بايد از نوع كلاس II باشد.
پ- تجهيزات و وسايل برقي مورد مصرف در منطقه 2 بايد شامل يكي از موارد زير باشد:
تجهيزات از نوع كلاس II يا گروه.SELV
تجهيزات از نوع كلاس I باشد و به وسيله وسايل حفاظتي جريان باقيمانده با جريان باقيمانده اي كه از 30ميلي آمپر تجاوز نكند حفاظت شود.
- تجهيزات به وسيله ترانسفرمر ايزوله تغذيه شود.
ت- واحدهاي حرارتي قابل نصب در كف ممكن است در مناطق يك و 2 مورد استفاده قرار گيرد مشروط براين كه واحدهاي مزبور به وسيله يك شبكه تور يا پوشش فلزي اتصال زمين شده به سيستم هم پتانسيل مكمل متصل گردد.
حفاظت در برابر برق گرفتگي
الف- در مواردي كه ولتاژ بسيار كم مورد استفاده قرار مي گيرد صرفنظر از مقدار ولتاژ اسمي، حفاظت در برابرتماس مستقيم بايد به وسيله موارد زير حاصل شود:
ايجاد موانع و پوشش هايي كه حداقل حفاظت را IP2X تامين كند، يا - عايق بندي لازم به نحوي كه مقاومت در برابر 500 ولت براي مدت يك دقيقه تامين شود.
ب- پيوند هم پتانسيل مكمل: بدنه فلزي كليه تجهيزات برقي كه حامل جريان برق نمي باشد و همچنين بدنه فلزي تجهيزات فلزي غير برقي مانند لوله هاي آب و در صورت امكان اجزاء فلزي اصلي تقويت بتن بنا، كه درمناطق صفر، يك و 2 موجود است، بايد به وسيله هادي هاي حفاظتي اتصال زمين به يكديگر پيوند داده شود.
پ- ايجاد حفاظت در منطقه صفر بايد صرفاً به وسيله ولتاژ بسيار كم كه مقدار آن از 12 ولت تجاوز نكندتامين شود و منبع ايمني بايد خارج از منطقه مزبور نصب شود. اقدامات حفاظتي به وسيله ايجاد موانع، خارج از دسترس قرار دادن و مانند آن در منطقه صفر مجاز نخواهد بود.
ت- وجود مدارهاي الكتريكي محافظت نشده در ارتفاعي كمتر از 3 متر از لبه استخر ممنوع مي باشد.
بهره برداری از استخر
بهره برداري از استخر براي اولين بار تنها پس از صدور مجوز قانوني توسط مرجع صادر كننده مجوزامكان پذير بوده و براي هر زمان ديگركه قرار است مورد استفاده شناگران قرار گيرد بايد موارد ذيل تحت نظارت مديريت استخر مورد تاييد و بازرسي قرار گيرد:
الف- كليه تجهيزات و دستگاههاي استخر بايد مطابق با نقشه ها، دستورالعمل ها و مشخصه هاي تاييد شده توسط ارگان صادر كننده مجوز، مورد بهره برداري قرار گيرد.
ب- هر استخر شنايي در تمامي اوقاتي كه مورد استفاده قرار مي گيرد بايد كليه روشهاي ايمني و بهداشتي را مطابق دستورالعمل هاي اجرايي و مقررات الزامي رعايت نمايد . كليه تجهيزات مرتبط به تهويه هوا،گردش آب، فيلتراسيون و ضد عفوني نمودن آن بايد دائماً در حال كار و بهره برداري باشد.
ت- كليه فعاليت هاي ثبت شده بايد در فرم ها و برگه هاي معتبر و براي مدت زمان حداقل 12 ماه نگه داري شوند. تمامي برگه ها يا فرم هاي ثبت بايد توسط فرد مسئول و مورد تاييد امضا شده باشد.
ث- تمامي استخرهايي كه توسط گاز كلر گندزدايي مي شوند بايد تحت سرپرستي يك متصدي ماهر درخصوص نحوه استفاده از تجهيزات تزريق گاز كلر و آشنا به كيفيت آب باشند.
يادآوري- در خصوص ساير روشهاي گندزدايي نيز به تناسب نوع روش مورد استفاده، بكارگيري افراد آموزش ديده و متخصص الزامي است.
ج- هرگونه ترك در ديوار، كف، سيستم سر ريز آب كنار استخر و محوطه اطراف آن كه احتمال نشتي ياريزش(رانش)را داشته باشد بايد فوراً برطرف گردد.
چ- نشانگرهاي عمق بايد به وضوح توسط شناگران ديده شده و با الزامات بند 19- 1مطابقت داشته باشند.
ح- طناب هاي شناور بايد در محل هاي شكست شيب يا در محلي كه عمق آب بيشتر از 5/1 متر مي شود نصب شده و يك نوار 10 سانتي متري( 4 اينچي ) از يك رنگ كاملا واضح بايد در نقاط شكست شيب كف استخر و يا در محلي كه عمق آب بيشتر از 5/1 متر مي شود، ترسيم شده و به وضوح قابل رويت باشد
خ- شبكه اصلي فاضلاب استخر بايد در تمامي نقاط به طور مداوم تحت كنترل و نظارت باشد هر گونه شكستگي يا تخريب در هر نقطه اي از شبكه فاضلاب بايد قبل از راه اندازي استخر تعمير و تصحيح گردد.
د- ورودي هاي آب استخر بايد يك گردش آب يكنواخت را سرتاسر استخر فراهم نموده و فرايند تصفيه وتخليه پسماندهاي استخر را به طور كامل انجام دهد.
ذ- سيستم سر ريز آب بايد سالم بوده و به درستي عمل نمايد تا توسط آن بتوان بطور مداوم اجسام شناور برروي آب و نيز آب هاي سطحي را تخليه نمود.
ر- خروجي هاي سرريزهاي نقطه اي بايد كاملاً سالم بوده و عملكرد درستي داشته باشند . سبد هاي كف گيرها بايد روزانه بازبيني و تميز شوند.
ز- سطح آب استخر در تمام مدت زمان استفاده شناگران به دلايل زير بايد در يك سطح معين نگه داري شود:
• كف گيري و پاك سازي مناسب تمامي سطح آب استخر.
• ثابت نگه داشتن عمق مورد نياز در محل هايي كه براي شيرجه زدن تعبيه شده اند.
ژ- محيط اطراف استخر حداقل به فاصله 5/1 متر بايد فاقد هرگونه مانع يا مسدود كننده اي باشد . محيط اطراف استخر بايد تميز بوده و عاري از هرگونه گودال، چاله، شيار و يا آبراه بدون پوشش باشد . وجود هرگونه ظرف شيشه اي در داخل استخر و يا محيط اطراف آن ممنوع مي باشد.
س- ته استخر و ديواره هاي آن بايد به صورت روزانه از طريق يك سيستم خلاء يا برس زني تميز شده وهرگونه جسم خارجي قابل رويت و يا قابل ته نشين شدن از آن خارج شود . نردبان ها، نرده ها، تجهيزات مربوط به شيرجه زدن ، لوازم حفاظت از جان، سرسره ها و ديگر لوازم وتجهيزات موجود در محيط استخر بايدبه خوبي نگه داري و مراقبت شده و تعميرات آنها در اسرع وقت و به درستي انجام شود .
ش-منبع آبي كه تامين كننده آ ب آشاميدني، دستشويي، توالت و دوش ها است بايد حتماً از آب لوله كشي شهر استفاده شود(مطابق استاندارد ملي ايران به شماره1053)
ص- تمامي آب هاي زائد و پسماند استخر و محيط اطراف آن بايد به روشي كه امكان بازگشت و وروددوباره به استخر را نداشته باشد از محيط آن تخليه شود.
ض- كليه زباله ها، فضولات و پسماندها بايد با روش بهداشتي جمع آوري، حمل و از محيط استخر خارج شوند.
ط- تعداد شناگراني كه در هر مرحله وارد استخر مي شوند و نيز ميزان تجمع آنها در مناطق مختلف استخربايد به دقت و بر اساس الزامات بند 18 كنترل شود.
ظ- دو ش گرفتن و شستن تن و بدن شناگران با آب و صابون و عبور از حوضچه كلر قبل از ورود به آب استخر بايد كاملاً تحت كنترل و نظارت باشد.
ع- ناظر استخر بايد با كنترل تك تك افرادي كه به استخر وارد مي شوند، از ورود شناگراني كه داراي بيماري مسري ( يا آثار و علائم يك بيماري مسري) مي باشند، جلوگيري نمايد.
غ- مراقبت و نظارت كامل بر حضور دائمي و موثر منجيان غريق انجام شود
ق- كليه تابلوها، علائم هشدار دهنده و ن يز دستورالعمل هاي استفاده از تجهيزات و مكانهاي خاص به درستي و در جاي مناسب نصب شده باشد.
حداكثر مجاز تعداد شناگر
با توجه به اينكه افزايش بيش از ظرفيت شناگران در استخرهاي شنا تبعات بسيار خطرناكي در خصوص احتمال بروز حوادث مختلف و نيز افزايش ميزان آلودگي آب و محيط خواهد داشت، لذا موارد ذيل بايد به طور جدي مورد توجه قرا گيرد:
-1 حداكثر تعداد شنا گران در استخر شنا كه مجاز است در هر بار به استخر شنا وارد شوند نبايد از ظرفيت طراحي شده استخر فزوني يابد.
-2 مدير استخر بايد در قبال شناگراني كه بيشتر از حد ظرفيت وارد استخر شده اند پاسخگو باشد.
-3 تابلويي با اطلاعات ذيل، در محوطه استخر و در جايي كه كاملاً قابل رويت باشد بايد نصب گردد:
• حداكثر مجاز تعداد شناگراني كه مي توانند در هر سانس وارد استخر شوند بر روي آن نوشته شده باشد و در استخرهايي كه سانسي نمي باشند، حداكثر تعداد شناگراني كه در مدت زمان استفاده ازاستخرمي توانند در محيط استخر حضور داشته باشند.
• ساعاتي كه استخر باز است و امكان استفاده از آن وجود دارد در آن درج شده باشد.
ذكر اين جمله "در صورت عدم حضور منجي ورود به محوطه استخر و شنا كردن ممنوع مي باشد "
-4 به منظور تنظيم نمودن نحوه استفاده شناگران از محوطه استخر، آن قسمت هايي كه عمق كمتر از 5/1متر دارند بايد با عبارت "كم عمق" و آن قسمت هايي كه عمق بيشتر از 5/1 متر دارند بايد با عبارت " عميق" مشخص شوند
طراحی ظرفيت شناگر
-1 منطقه كم عمق
براي هر شناگر در منطقه كم عمق بايد محدوده اي به مساحت حداقل5/4 متر مربع پيش بيني شده باشد.
-2 منطقه عميق
براي هر شناگر در منطقه عميق بايد محدوده اي به مساحت حداقل 25/2 متر مربع پيش بيني شده باشد.
-3 منطقه شيرجه زدن
27 در اطراف هر تخته شيرجه بايد حداقل 5/27متر مربع از مساحت استخر پيش بيني شده باشد.این محدوده جداي از آن محدوده اي است كه براي شناي شناگران مجاز مي باشد.
-4 استخر آبگرم
در استخر آبگرم حداقل فضاي مورد نياز براي هر شناگر9/ متر مربع مي باشد.
يادآوري - به عنوان يك كليد راهنما، براي هر شناگر حدوداً 3 متر مربع از مساحت استخر در نظر گرفته مي شود.
الزامات ايمنی
نشانه گذاري عمق آب
محل نشانه گذاری
عمق آب در قسمت هاي مختلف استخر بايد به وضوح بر روي ديوار بالاي هر قسمت و يا توسط يك تابلودر كنار محوطه و در نقاط عميق و كم عمق و محل انتقال از عمق كم به منطقه عميق نصب شود . همچنين در هر ا فزايش عمق 60 سانتي متري بايد يك تابلو نصب گردد . فاصله تابلوهاي مورد اشاره تا لبه استخر نبايد بيشتر از5/7متر باشد.
علامت گذاري ها بايد در دو طرف استخر و در دو انتهاي آن انجا م گيرد . در جايي كه امكان علامت گذاري عمق بر روي ديوار عمودي و در كنار استخر وجود ندارد، بايد از روشهاي ديگري جهت نشانه گذاري استفاده شود. در روشهاي ديگر نيز الزام قابل رويت بودن نشانه توسط شناگران بايد رعايت گردد . نشانه گذاري دراطراف استخر بايد از وضوح كامل برخوردار بوده و از تمام جهاتي كه شناگران امكان عبور از كنار آن را دارندديده شود. همچنين نشانه ها بايد از جنس بادوامي ساخته شده و به صورت دائمي نصب شود . عمق آب بايددر نقطه اي به فاصله 1 متري از ديواره استخر اندازه گيري شود.
ابعاد نشانه گذاري عمق
به منظور نشانه گذاري عمق بايد از ارقامي استفاده شود كه حداقل ارتفاع آن 20 سانتي متر باشد .
همچنين در ادامه ارقام بايد عباراتي آورده شود كه بيانگر واحد اندازه گيري عمق بوده و به وضوح نشان دهدكه ارقام ارايه شده مربوط به عمق آب استخر مي باشد.
تابلو هاي هشدار دهنده
در محل هايي كه تجهيزات خاصي نظير تخته و يا سكوي شي رجه، سرسره ، حوضچه آبگرم و ...... وجود داردبايد نكات هشدار دهنده مربوط به نحوه استفاده از وسايل و امكانات در نزديكي آنها نصب گردد . علاوه بر اين محوطه استخر بايد تابلو هشدار دهنده با حداقل ابعاد90*60 در سانتي متر وجود داشته باشد كه حاو ي راهنمايي هاي ايمني و نيز روش درخواست CPR در صورت نياز باشدتابلو هشدار دهنده بايد شامل موارد زير باشد:
حداقل 2 نفر فرد بزرگسال ( سن بالاي 18 سال )بايد در زمان استفاده از استخر درمحوطه استخروجود داشته باشند و حداقل يك نفر بايد در اطراف استخر مستقر باشد.
• كودكان و يا افراد با سن كمتر از 14 سال بايد در تمام اوقات استفاده از استخر با والدين و يا افرادبزرگسالي كه در قبال ايمني و رفتار آن ها پاسخگو هستند، همراهي شوند.
عبارت "قسمت كم عمق – شيرجه نزنيد" در قسمت هايي از استخر كه عمق كمتر از 5/2متر دارد.
• روش فراخوان پرسنل.CPR
• دويدن در محوطه استخر ممنوع مي باشد.
• از شوخي كردن با ديگران جداً خودداري نماييد.
• محل نصب تلفن رايگان و شماره هاي اضطراري براي تماس و درخواست كمك.
صندلي منجيان غريق
در تمامي استخرهايي كه مساحت آنها بيشتر از 185 متر مربع مي باشد بايد در حاشيه (محوطه ) استخرصندلي هاي مرتفع نجات غريق قرار داده شود . به ازاء هر 300 متر مربع بايد يك صندلي مرتفع اضافه شود .
صندلي ها بايد در محلي نصب شود كه بازتابش نور خورشيد و يا نورهاي خيره كننده ديگر منجر به كاهش ديد نجات غريق نشود . صندلي بايد به گونه اي باشد كه فرد ناظر بدون هيچ مشكلي قادر به ديدن تمامي محوطه استخر و سطح آب آن باشد.
لوازم نجات
در تمامي استخرها حداقل لوازم نجات مورد نياز عبارتند از :
1-يك تيوب نجات با حداقل قطر 45 سانتي متر كه به يك طناب يا بند با حداقل قطر 3/6 ميلي متر و به طول حداقل5/1 برابر عرض استخرویا5/16متر (هر كدام كه كوچكتر است) بسته شده باشد
2-يك تيرك يا چوب بلند با حداقل طول 5 متر و يا عصاي نجات با حداقل طول دسته 5/3متر
. -3 يك تخته شناور
-4 يك برانكارد (تخته حمل مصدوم ) با طول 2 متر و حداقل عرض 40 سانتي متر همراه با تسمه هايي به منظور جلوگيري از تحرك فرد آسيب ديده(غريق).
اتاق و جعبه كمك های اوليه
كليه استخرهاي شنا بايد يك اتاق كمك هاي اوليه كه براي مراقبت هاي ويژه و اضطراري مجهز شده است ،داشته باشند . اتاق كمك هاي اوليه بايد در اطراف استخر قرار گرفته و دسترسي به آن آسان باشد . يك جعبه كمك هاي اوليه به انضمام دي گر وسايل و تجهيزات لازم براي امداد رساني و انجام امور اوليه نجات فردآتل و ،CPR حادثه ديده نظير : تخت، كپسول و تجهيزات اكسيژن، دستكش يكبار مصرف، ماسك مخصوص بايد در محل اتاق كمك هاي اوليه وجود داشته باشد . جعبه كمك هاي اوليه نيز بايد از جمله جعبه هاي كمك هاي اوليه استاندارد بوده و حاوي اقلامي نظير : بانداژ، گاز استريل، قيچي، محلول ضد عفوني كننده،گوشي، دستگاه فشار سنج و...... باشد.
يادآوري مهم - طراحي استخر و مناطق مختلف آن بايد به گونه اي باشد كه خروج برانكارد حامل مصدوم از استخر به راحتي و در حداقل زمان ممكن انجام شود.
درب خروج اضطراری
حداقل يك درب خروج اضطراري بايد در محوطه استخر شنا تعبيه شده باشد . تمامي درب هاي خروج اضطراري بايد به وضوح علامت گذاري شده و به هيچ وجه نبايد توسط مانعي مسدود شود.
تلفن رايگان
يك تلفن رايگان با دسترسي آسان بايد در اطراف استخر نصب شده باشد . در كنار آن بايد شماره هاي ضروري نظير آتش نشاني، اورژانس، پليس و ........ نصب شده باشد.
بروشور اطلاعاتی
يكي از ناظران استخر بايد يك بروشور اطلاعاتي و يا برگه اطلاعاتي را در اختيار تك تك استفاده كنندگان از وسايل، تجهيزات و امكانات استخر شنا قرار دهد . تنها شناگران و يا استفاده كنندگاني كه اين بروشورها به دست آنها تحويل داده شده است، حق استفاده از امكانات شنا را خواهند داشت . بروشور اطلاعاتي بايد حاوي اطلاعات زير باشد:
• هرگز تنها شنا نكنيد، حداقل 2 نفر شناگر بزرگسال ( بالاي 18 سال ) بايد در محوطه استخر حضورداشته باشند.
• در اين مكان نظارت 100 درصد نيست، بنابر اين افراد زير 14 سال بايد توسط والدين و يا فردديگري كه مسئوليت ايمني و رفتاري آنها را بپذيرد همراهي شوند.
• در شرايط اضطراري، منجيان غريق استخر را با خبر نموده و در اسرع وقت درخواست كمك نماييد .
يك تلفن رايگان در محل ........ قرار دارد. تلفن هاي اضطراري جهت درخواست كمك عبارتند از ......
• از امكانات استخر شنا در زمانهاي مجاز كه استخر مشغول كار مي باشد استفاده نماييد.
• به منظور حفظ سلامت خود و دي گران در صورت ابتلا به هرگونه بيماري مسري قبل از كسب مجوزاز پزشك از استخر استفاده نكنيد.
• در صورت استفاده از قرص هاي خواب آور و مسكن هاي قوي از شنا كردن جداً خودداري كنيد.
• دويدن در محوطه استخر ممنوع است.
• از شوخي كردن با ديگران در محوطه استخر و در آب جداً خودداري نماييد.
• به علائم هشدار دهنده در اطراف استخر و تجهيزات دقت نماييد.
• نظافت استخر را رعايت نماييد.
• به هنگام ورود به استخر و پس از استفاده از سرويس هاي بهداشتي حتماً از حوضچه كلر عبورنماييد.
ورود افراد مسن داراي بيماري هاي قلبي عروقي ، افراد داراي فشار خو ن بالاو مشكلات تنفسي و نيززنان باردار به حوضچه هاي آبگرم ممنوع است ( درصورتي كه استخر داراي حوضچه آبگرم باشد) و ساير موارد به صلاحديد مديريت استخر.
الزامات تكميلی انواع استخر های شنا
استخر آموزشي خردسالان - الزامات تكميلي
استخرهاي آموزشي خردسالان بايد داراي حداقل عمق 60 سانتي متر و حداكثر عمق 90 سانتي متر بوده و با عرض 7 متر و طول 13 تا 20 متر مطابق شكل 25 ساخته شود. براي ورود به اين استخر پيش بيني پله با عرض حداقل 7 تا 13 متر براي كودكان مبتدي توصيه مي شود.
ايجاد دو خط شنا در طول استخر با علائم راهنما در كف كمك موثري در پيشرفت روند آموزشي خواهد داشت. همچنين پيش بيني حاشيه اي به عرض2 متر با كف سازي مناسب و غير لغزنده در دور استخر امكان نرمش و آمادگي جسماني شناگران خردسال وهمچنين آموزش هاي نظري براي آنها را فراهم خواهد ساخت. ضمناً حاشيه استخر امكان كنترل و نظارت مربيان بر شناي خردسالان را در داخل آب تسهيل خواهد كرد.
استخر شنای تفريحی- الزامات تكميلي
در چنين استخرهايي بخش بزرگي از سطح آب (تا 80 درصد) كمتر از 7 متر عمق دارد ناحيه عميق در اين نوع استخرها مناسب نصب تخته هاي شيرجه كوتاه(حداكثر تا ارتفاع 3 متر) و نصب وسايل بازي مانندانواع سرسره، نصب موج سازهاي مكانيكي و ورزش غواصي ميباشد. كف استخرهاي تفريحي بايد داراي شيب ملايم بوده و از 7 درصد تجاوز نكند.
پيش بيني حاشيه اي به عرض حداقل 2 متر در استخرهاي سرپوشيده و 4 متر در استخرهاي روباز براي استراحت شناگران و نظارت منجيان ضروري مي باشد. ساير الزامات مطابق الزامات عمومي استخرها مي باشد.
الزامات ابعادي استخرهای تفريحی با تخته شيرجه
استخرهايي كه براي مسابقات شيرجه طراحي وساخته مي شوند
يادآوری 1- در استخرهاي شناي تفريحي استفاده از سكوها و تخته هاي شيرجه با ارتفاع بيش از 3 متر ممنوع است.
يادآوری 2- منطقه مخصوص شيرجه زدن بايد با روش مناسب از ساير مناطق استخر جدا گردد تا به هنگام شيرجه زدنموجب برخورد با شناگران و حادثه درون آب نشود.
يادآوری 3 - نصب تخته شيرجه در كليه استخرهايي كه عمق آنها كمتر از 5/2 متر مي باشد ممنوع است، بجز در شرايط تمرين و يا مسابقه و با نظارت كامل مربي و منجي غريق در نصب تخته شيرجه بايد محدوديت هاي ابعادي زير در نظر گرفته شود . همچنين در نصب چند تخته شيرجه در كنار هم نيز بايد حداقل عرض استخر به تناسب تعداد تخته ها افزايش يابد.
• براي تخته هاي با ارتفاع 1متر و كمتر: حداقل فاصله تا ديواره كناره استخر 3 متر.
براي تخته هاي با ارتفاع 3 متر : حداقل فاصله تا ديواره كناره استخر 66/3متر
• حداقل فاصله ميان تخته هاي شيرجه 3 متر مي باشد.
استخرهای سرسره دار- الزامات تكميلي
استخر سرسره دار بايد الزامات زير را علاوه بر ديگر الزامات عمومي اين استاندارد برآورده نمايد.
نظارت
-1 ناظران استخر بايد يكي در بالا و يكي در پايين سرسره ها مستقر شوند و مطابق الزامات ايمني مورد نيازعمل نمايند.
-2 در استفاده از سرسره هاي آبي بايد ممنوعيت هاي زير در نظر گرفته شود:
- سر خوردن چند نفر با هم و توقف در دالان ها و سرسره ها ممنوع مي باشد.
- ايستادن و زانو زدن در دالان ها و سرسره ها ممنوع مي باشد.
- سر خوردن تنها در وضعيتي كه پاها رو به جلو قرار دارند بايد انجام شود.
- سر خوردن در وضعيتي كه كودك در بغل فرد بزرگسال مي باشد ممنوع است.
-3 يك تابلو هشدار دهنده كه موارد فوق بر روي آن قيد گرديده است بايد در محل نصب گردد.
عمق آب
حداقل عمق آب در محلي كه سرسره تونلي (دالاني) به آب مي رسد بايد 3/1 متر باشد اين عمق بايد دقيقاً روبروي سرسره تونلي قرار داشته و حداقل به طول 3 متر امتداد داشته باشد.
فاصه بين خروجی سرسره ها
فاصله بين كناره خروجي سرسره معمولي و تونلي از هم و از كناره خروجي سرسره هاي شيب تند بايد حداقل5/1 متر و فاصله ميان خروجي هاي سرسره هاي شيب تند نسبت به يكديگر بايدحداقل 8/1 متر باشد.
پمپ ذخيره
براي هر يك از ورودي هاي سرسره هاي استخر بايد يك پمپ آب ذخيره تعبيه شده باشد تا در شرايط خاص آب را بر روي سطح سرسره پمپ نمايد . پمپ ذخيره بايد آب مورد نياز را از حوضچه استخر تعبيه نمايد .
حداقل ظرفيت پمپاژ پمپ ذخيره بايد معادل 2 برابر نرخ جريان تركيبي تمامي فيلترها و پمپ هاي سرسره باشد.
ايمنی طراحی سرسره ها
پ- سرسره ها بايد به گونه اي طراحي شده باشند كه استفاده كنندگان از آن به هيچ وجه هنگام سر خوردن پرتاب نشوند . كليه سرسره هايي كه در اطراف استخر كار گذاشته شده اند بايد داراي برچسبي باشند كه نشان دهد الزامات ايمني مربوط به شناگران و استفاده كنندگان را تضمين مي كند
نرخ گردش آب
سيستم فيلتراسيون و گردش آب استخرهاي سرسره دار بايد عمل فيل تراسيون و گردش آب را در دوره زماني حداكثر يكساعته انجام دهد.
استخرهای موج ساز- الزامات تكميلی
استخرهاي موج ساز بايد داراي آنچنان طراحي و ساختاري باشد كه عملكرد آن و همچنين بكار گيري ازآن بدون هيچگونه خطري براي استفاده كنندگان بوده و كاملا بهداشتي باشد . استخر موج ساز بايد الزامات زير را علاوه بر ديگر الزامات عمومي اين استاندارد برآورده نمايد.
سيستم گردش آب
سيستم گردش آب و فيلتراسيون آب بايد قادر باشد كه كل آب موجود در اين استخر را حداقل هر 2ساعت يكبار بطور كامل به گرد ش درآورده و فيلتر نمايد . سيستم فيلتراسيون بايد در تمام مدت 24 ساعت يك روز بطور مداوم كار كند.
سر ريز آب
يك سيستم سرريز آب سرتاسري در اطراف استخر براي جمع آوري آبهاي سرريز شده بايد وجود داشته باشد. اين آبرو ممكن است در محل هايي كه عمق آب كمتر از 60 سانتي متر است حذف شود.
كليد قطع سيستم موج ساز
در استخرهاي موج ساز بايد در كنار استخر و در نزديكي محل قرارگيري منجيان غريق كليدي نصب گرددكه در مواقع ضروري امكان قطع سريع سيستم موج ساز توسط منجيان غريق و يا ناظران استخر وج ود داشته باشد.
استخر شنای حرفه ای و مسابقات- الزامات تكميلي
استخرهاي شناي حرفه اي و مسابقات علاوه برالزامات عمومي ارايه شده در اين استاندارد، بايد الزامات اين بخش را نيز رعايت نمايند.
با توجه به فواصل استاندارد و رسمي در مسابقات شنا، طول استخرهاي حرفه اي مسابقات شنا بايدمضربي از 25 يا 50 باشد، كه طول 50 متر براي برگزاري مسابقات ترجيح داده شده است.
عرض استخرهاي مسابقه با توجه به تعداد خطوط شنا تعيين مي شود. عرض خطوط شنا براي مسابقات داخلي 2 متر و براي مسابقات جهاني و المپيك تا5/2متر پيش بيني مي شود.
در مسابقات داخلي خطوط شناي كناري با فاصله نيم متر از لبه استخر در نظر گرفته ميشود، به گونه اي كه براي يك استخر 6 خطي،عرضي برابر 13 متر مورد نياز است. استخرهای كمتر از 6 خط براي مقاصد تمريني به كار مي رود و در اين نوع استخرها فاصله خطوط شناي كناري از لبه استخر به 25 سانتيمتر كاهش مييابد كه در اين صورت استخر 4 خطي دارای 5/8 متر عرض و استخر 5 خطي دارای 5/10 متر عرض خواهد بود.
استخرهاي ويژه مسابقات رسمي و بين المللي داراي 50 متر طول با 8 خط شنا هر يك به عرض 5/2 مترمي باشد كه با احتساب دو فاصله نيم متري از لبه هاي كناري استخر، ابعاد كلي به 21* 50 متر مربع خواهد رسيد. اما در استخرهاي مخصوص مسابقات قهرماني جهان و المپيك داراي 50 متر طول با 8 خط شنا هريك به عرض 5/2 متر مي باشد. فاصله دو خط 1 و 8 از لبه هاي كناري استخر 5/2 متر است بنابر اين ابعاد كلي استخر50*25متر مربع خواهد بود.
عمق استخرهای مسابقه
رواداری طول
در استخرهای مسابقه اي كه طول آنها 25 يا 50 متر است و از صفحات الكتريكي لمسي براي داوري استفاده مي شود، بايد اطمينان حاصل كرد كه فاصله بين دو صفحه الكتريكي از 30 سانتي متر بالاي سطح آب تا 80 سانتي متر زير سطح آب به ترتيب 25 و 50 متر با حداكثر رواداري 3+ سانتي متر است.
ساير مشخصات عمومی
ديواره هاي استخر بايد با سطح آب و خط شنا زاويه 90 درجه داشته و از جنس محكم ساخته شود و تاعمق 80 سانتي متري زير آب غير لغزنده باشد تا شناگران را قادر سازد در برگشت، عمل تماس وفشار به ديواره را بدون ايراد انجام دهند.
وجود لبه هاي مخصوص قرار دادن پا و استراحت در ديواره هاي استخر مجاز است. عمق اين لبه ها نبايد از عمق 2/1متري زير سطح آب كمتر باشد و پهناي آنها بايد بين 10 تا 15 سانتي متر ساخته شود.
وجود آبراه يا موج گير در اطراف ديواره مجاز مي باشد، اما بايد با يك شبكه مشبك و يا حفاظ مناسب پوشانده شده و به گونه اي نصب شده باشد كه امكان اتصال صفحات لمسي در 30 سانتي متري بالاي سطح آب وجود داشته باشد.
خطوط كف استخر بايد در فاصله 2 متري از ديواره انتهايي استخر پايان يابد. در محل پايان، يك خط عرضي جدا كننده به طول يك متر رسم مي شود كه پهناي آن به اندازه پهناي خطوط طولي استخرمي باشد.
استخر شيرجه- الزامات تكميلی
اين استخرها ممكن است در جوار استخرهاي شنا وبا تركيب هاي گوناگون مستقر شود.
لازم به يادآوري است كه سطح آب استخرهاي شيرجه در زير برج شيرجه بايد موج دار و متحرك باشد به گونه اي كه از بالاي برج، فاصله تا سطح آب به راحتي قابل تشخيص باشد كه براساس آن شيرجه رونده برآورد دقي قتري از ترتيب حركات، سرعت عمليات و فرود نهايي به دست آورد. بدنه داخلي استخر نيز از زيرآب براي جهت يابي سريع شيرجه رونده بايد نشانه گذاري شود.
حداقل نور مورد نياز در فاصله 1 متري از سطح آب استخرها 600 لوكس مي باشد. همچنين بسيار ضروري است كه از انعكاس نور در آب به سمت شيرجه روها اجتناب شود.
استخرهای چند منظوره- اطلاعات تكميلی
الزامات استخرهاي چند منظوره مطابق الزامات عمومي اين استاندارد است. در اينجا برخي اطلاعات تكميلي استخرهاي چند منظوره آورده شده است.
برخي مقاطع استخرهاي چند منظوره را كه مقدارشيب مجاز آنها كمتر از 7 درصد در طول استخر مي باشد.
در اين استخرعلاوه بر برگزاري مسابقات رسمي امكان آموزش واترپلو، شيرجه از روي تخته شنا و شناي تفريحي تامين شده است.
نتیجهگیری
طراحی یک استخر، بیش از چیز دیگری به دقت و استفاده از استانداردهای معتبر و اصول مهندسی نیاز دارد. رعایت این موارد نهتنها به بهبود عملکرد و امکانات استخر کمک میکند بلکه از نظر ایمنی و سلامت کاربران نیز حائز اهمیت است.
با تشکر از اعتماد شما، فروشگاه اینترنتی بامین تهویه تصاویر،اطلاعات فنی و مشخصات انواع فیلتر استخر ، پمپ استخر و تجهیزات جانبی استخر و ... را جهت مقایسه و خریدی مطمئن در اختیار مشتریان محترم قرار داده است. مشاورین بامین تهویه آماده ی پاسخ گویی به سوالات شما می باشند.
بامین تهویه تخصصی ترین وب سایت کشور در زمینه تأسیسات