منبع انبساط موتورخانه
منبع انبساط موتورخانه را می توان از مهم ترین بخش ها و قطعات در سیستم شوفاژ و لوله کشی های سیستم گرمایشی به حساب آورد.
در سیستم‌های گرمایشی موتورخانه‌ای، تنظیم فشار آب و کنترل حجم آب از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از اجزای مهم و حیاتی این سیستم، منبع انبساط موتورخانه است که به عنوان تنظیم‌کننده فشار و جبران‌کننده تغییرات حجم آب عمل می‌کند. در این مقاله به معرفی کامل منبع انبساط، انواع آن، طرز کار، نصب و نگهداری و نکات مهم مرتبط با آن پرداخته می‌شود.
نحوه عملکرد منبع انبساط موتورخانه چگونه است
منبع انبساط موتورخانه اهمیت بسیار زیادی دارد و عملکرد آن بسیار مهم و کارآمد است، هرچند عملکرد پیچیده ای ندارد. گفتنی است که گرما در موتورخانه به وسیله آب تولید و منتقل می شود. در سیستم گرمایشی، گرمای تولید شده در قسمت موتورخانه به رادیاتورها و فن کویل منتقل خواهد شد. آبی که برای این سیستم مورد نیاز است، از طریق همین منبع انبساط تامین می شود. برای این که آب با فشار منطقی وارد سیستم شود، منبع انبساط را در سطح بالای ساختمان مثل پشت بام قرار می دهند. فشار از طریق لوله های متصل به منبع به شوفاژ خواهد رسید. این نکته را باید بیان کنیم که منبع انبساط از طریق یک لوله قطور آب را تامین می کند. برای این که در فصل سرد سال از یخ زدگی جلوگیری شود، دو لوله در فرآیند رفت و برگشت آب را به جریان می اندازند.
انواع منبع انبساط
دو نوع اصلی منبع انبساط وجود دارد:
منبع انبساط باز:
- این نوع منبع معمولاً در بالاترین نقطه ساختمان و نزدیک به موتورخانه نصب می‌شود.
- آب داخل آن در تماس با هوای آزاد است و نیازی به فشار نیست.
- معمولاً در سیستم‌های گرمایشی قدیمی و با ظرفیت کم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- معایب آن شامل ورود اکسیژن به سیستم و در نتیجه خوردگی لوله‌ها است.
منبع انبساط بسته:
- در این نوع، آب و هوا در تماس مستقیم نیستند و توسط یک دیافراگم از هم جدا می‌شوند.
- در سیستم‌های گرمایشی جدید و بزرگ‌تر استفاده می‌شود.
- از خوردگی و تبخیر آب جلوگیری می‌کند و قابلیت کنترل دقیق‌تری دارد.
انواع منبع انبساط موتورخانه از نظر جنس
منبع انبساط موتورخانه را می توان از نظر جنس و ظرفیت آن دسته بندی کرد. در ابتدای تولید این منبع ها، از ورق های گالوانیزه استفاده می شد. امروزه مواد مختلفی در تولید این منبع ها کاربرد دارد و همین تنوع در جنس در قیمت آن ها نیز موثر خواهد بود.
گران ترین منبع انبساط از فولاد ساخته می شود و در عین حال مرغوب ترین نمونه نیز به حساب می آید. اما وزن این منبع بسیار زیاد است که همین موضوع را به عنوان یک نقطه ضعف در نظر می گیرند. در بازار می توان منبع های دو‌جداره را نیز پیدا کرد که از فولاد ساخته می شوند. بین دو جداره نیز فوم پلی اورتان قرار دارد و لایه داخلی نیز لعاب داده می شود.
منبع انبساط موتورخانه با جنس آلومینیوم نیز وجود دارد که بسیار سبک است و طول عمر خوبی دارد و همچنین مقاومت خوبی خواهد داشت. یکی دیگر از انواع منبع های انبساط، با پلی اتیلن ساخته می شود که در واقع امروزه بهترین نمونه در بازار خواهد بود. از لحاظ جنس، وزن و قیمت بهترین گزینه به حساب می آید. این منبع به هیچ عنوان زنگ نمی زند و فرسوده نمی شود و این نقطه قوت آن است. تمام اتصالات این مدل منبع از جنس برنج هستند و بسیار مرغوب هستند.
پیشنهاد مطالعه : مفاهیم منبع انبساط
چه زمانی باید مخزن انبساط موتورخانه را تعویض نمود؟
مشاهده هر گونه فرسودگی و پوسیدگی نشانه خطر است و حتما باید مورد بررسی قرار بگیرد. این موقعیت به ما نشان می دهد که زمان تعمیر یا تعویض منبع انبساط موتورخانه فرا رسیده است. قبلا نیز گفتیم که منبع انبساط در موتورخانه اهمیت بسیار زیادی دارد و باید حتما مرتب مورد بررسی قرار بگیرد. هیچ گونه ضربه ای نباید به منبع وارد شود چرا که باعث آسیب به آن خواهد شد. نکته ای که حتما باید به آن دقت شود این است که به دلیل وجود آب گرم بدنه منبع همیشه داغ است و همین می تواند باعث اکسیده شدن آن شود. تسریع در این عمل باعث خراب شدن منبع و ایجاد خطرات احتمالی خواهد شد. پس باید همیشه مورد بررسی قرار بگیرد.
نصب و راه‌اندازی مخزن انبساط موتورخانه
نصب صحیح منبع انبساط برای کارکرد بهینه سیستم موتورخانه بسیار حائز اهمیت است. برخی از نکات مهم در نصب منبع انبساط عبارتند از:
- محل نصب: منبع انبساط موتورخانه باید در جایی نصب شود که دمای هوا در آنجا خیلی پایین نباشد. در صورت نصب در فضای باز، عایق‌بندی مناسب ضروری است.
- اتصال به سیستم: مخزن انبساط باید به نقاط مناسبی از لوله‌ها متصل شود تا بهترین عملکرد را داشته باشد.
- تنظیم فشار: فشار منبع انبساط بسته باید با فشار سیستم هم‌خوانی داشته باشد. برای این منظور معمولاً از مانومتر استفاده می‌شود.
نگهداری و بررسی مخزن انبساط موتورخانه
نگهداری منظم منبع انبساط باعث افزایش عمر مفید آن و بهبود عملکرد سیستم گرمایشی می‌شود. اقدامات زیر در نگهداری این دستگاه مؤثر است:
- بررسی فشار داخلی: فشار منبع باید به طور منظم بررسی شود. اگر فشار کمتر یا بیشتر از حد معمول باشد، باید به تنظیم یا تعمیر منبع انبساط پرداخت.
- بازرسی دیافراگم: در منابع انبساط بسته، دیافراگم باید سالم باشد. خرابی دیافراگم باعث کاهش عملکرد منبع می‌شود.
- کنترل نشتی: نشتی در منبع انبساط می‌تواند به کاهش کارایی و در نهایت خرابی سیستم منجر شود. بنابراین لازم است که به‌طور دوره‌ای از نشتی احتمالی جلوگیری شود.
چه مشکلاتی برای مخزن انبساط موتورخانه به وجود می آید
منبع انبساط موتورخانه در جایی قرار می گیرد که زیاد در مقابل دید نخواهد بود. پس امکان دارد مشکلاتی در زمینه نگهداری به وجود بیاید. اتصالات همیشه باید چک شوند و شناور و بدنه و وضعیت داخلی منبع انبساط را حتما باید مرتب مورد بررسی قرار داد. سر ریز شدن آب می تواند از مشکلات به وجود آمده برای منبع انبساط باشد که باید در جهت رفع آن اقدام نمود. سوراخ شدن منبع و پوسیدگی باید جدی گرفته شود و برای تعمیر و تعویض اقدام نمود.
قیمت منبع انبساط موتورخانه
قیمت منابع انبساط موتورخانه بسته به ظرفیت، نوع (باز یا بسته) و جنس ساخت آن‌ها متغیر است. به‌طور کلی، منابع انبساط باز به دلیل نصب در فضای آزاد، در حجم‌های بزرگ‌تر و معمولاً با جنس فولادی یا گالوانیزه تولید می‌شوند. این منابع برای سیستم‌های موتورخانه به‌کار می‌روند و قیمت آن‌ها برای ظرفیت‌های مختلف به شرح زیر است:
منبع انبساط باز
- 500 لیتری: 6,000,000 تا 20,000,000 ریال
- 1000 لیتری: 11,000,000 تا 11,900,000 ریال
- 1500 لیتری: 22,000,000 تا 24,000,000 ریال
- 3000 لیتری: 30,000,000 تا 35,000,000 ریال
منبع انبساط بسته
این منابع برای حفظ فشار در سیستم و جلوگیری از تغییرات حجم آب در اثر تغییرات دما طراحی شده‌اند و معمولاً در داخل ساختمان نصب می‌شوند. قیمت این منابع بسته به ظرفیت آن‌ها متفاوت است و می‌توانند از حدود 2,000,000 تا 15,000,000 ریال برای مدل‌های خانگی (مانند 50 لیتری) و تا چندین میلیون برای مدل‌های صنعتی‌تر برسند.
قیمت‌ها بسته به شرکت تولیدکننده و مواد استفاده شده در ساخت متفاوت است و ممکن است شامل هزینه‌های اضافی مثل حمل و نصب باشد. برای جزئیات بیشتر و انتخاب مناسب می‌توانید با کارشناسان فروش شرکت بامین تهویه تماس حاصل نمایید.
نتیجه گیری
منبع انبساط به عنوان یکی از اجزای کلیدی موتورخانه، وظیفه تنظیم فشار و حجم آب را بر عهده دارد و از ایجاد آسیب به تجهیزات جلوگیری می‌کند. انتخاب نوع مناسب منبع انبساط، نصب صحیح و نگهداری دوره‌ای، می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم گرمایشی و افزایش عمر مفید آن کمک کند.
در انتخاب و نصب منبع انبساط برای موتورخانه، لازم است شرایط محیطی و نیازهای سیستم به دقت بررسی شوند تا با انتخاب و تنظیم دقیق، از حداکثر کارایی و دوام منبع انبساط بهره‌مند شویم.
